смотреть

Vikilug‘atdan olingan

Ruscha (ru)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

смот-реть

Aytilishi

Etimologiyasi

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

смотр/еть несов.
1 (сов. посмотреть ) на кого-что i во что qaramoq, boqmoq, koʻrmoq, nazar solmoq; ◆ ~еть в окно derazadan qaramoq; ◆ ~еть на часы soatga qaramoq; ◆ ~еть в бинокль binokl orqali qaramoq; ◆ ~еть под ноги oyoq ostiga qaramoq ( qarab yurmoq); ◆ ~еть по сторонам u yoq-bu yoqqa (atrofga) qaramoq, alanglamoq; ◆ пристально ~еть tikilib (razm solib) koʻz uzmasdan qaramoq;◆ зло ~еть xoʻmrayib (gʻazab bilan) qaramoq; ◆ ~еть в даль uzoq qa qaramoq (boqmoq);
2 перен. qaramoq, bokmoq; umid bogʻlamoq; советские люди уверенно смотрят в будущее sovet kishilari kelajakka ishonch bilan qaraydilar; ◆ ~еть вперёд olgʻa boqmoq, oldinga qaramoq;
3 (сов. посмотреть ) перен. biror nuqtai nazardan qaramoq, maʻlum munosabatda boʻlmoq, eʼtibor bermoq, etiborga (hisobga) olmoq, hisoblamoq; ◆ не ~и на его выходки uning harakatla riga (qiliqlariga) etibor berma; он смотрит на дело легкомысленно u ishga yengiltaklik bilan qaraydi; ты смотришь на меня, как на мальчишку sen menga bola (goʻ dak) deb qaraysan, sen meni bola (goʻdak) hisoblaysan; как вы на это смотрите? siz bunga qanday qaraysiz?;
4 (сов. посмотреть ) за кем-чем qaramoq. parvarish qilmoq, boqmoq, qarab (koʻz-quloq ) boʻlib turmoq, tejamoq, nazorat qilmoq ◆ ~еть за детьми bolalarga qaramoq; ◆ ~еть за порядком tartibga qaramoq, tartibni nazorat qilib turmoq; ◆ ~еть за цветами gullarga qaramoq, gullarni parvarish qilmoq; за больным смотрит врач bemorga vrach qarab turibdi;
5 (сов. посмотреть ) что koʻrmoq, koʻzdan kechirmoq, qarab (koʻrib, tanishib) chiqmoq; ◆ ~еть газету gazetani koʻrib chiqmoq; ◆ ~еть переписку yozishmalarni koʻzdan kechirib chiqmoq;
6 (сов. посмотреть ) кого-что i на что koʻrmoq, tomosha qilmoq; ◆ ~еть выставку koʻrgazmani tomosha qilmoq; vistavkani koʻrmoq; ◆ ~еть спектакль spektaklni koʻrmoq;
7 (сов. посмотреть ) кого-что koʻrmoq, tekshirmoq, koʻzdan kechirmoq, koʻrikdan oʻtkazmoq; ◆ ~еть войска qoʻshinni koʻzdan kechirmoq (koʻrikdan oʻtkazmoq); ◆ вас ~ел врач? vrach sizni (tekshirib) koʻrdimi?;
8 (сов. посмотреть ) кого-что izlamoq, qidirmoq, koʻz yugurtirib axtarmoq ; ◆ ~еть детям туфли bolalarga tufli qaramoq (qidir moq);
9 без доп. разг. qarab oʻtirmoq, qarab (lallayib) turmoq; чего же ты смотришь, иди скорей! nega lallayib turibsap, tezroq yur!;
10 на кого-что разг. qarab oʻrnak olmoq; namuna (ibrat) olmoq; ◆ ~еть на старших kattalardan oʻrnak olmoq; ◆ не ~ите на лентяев dangasalardan ibrat olmang;
11 на кого-что и во что biror tomonga qaragan (qaratilgan) boʻlmoq, qaramoq, chiqmoq; окна нашего дома смотрят на юг uyimizning derazalari janubga qa ragan;
12 на кого-что i без. доп. koʻrinmoq, chiqmoq, moʻralamoq; ◆ из-за туч ~ела луна qora b u lutlar orasidan oy moʻralar edi;
13 перен. кем-чем разг. ...ga oʻxshab koʻrinmoq, biror koʻrinishga (qiyofaga) ega boʻlmoq, ...dek (qiyofasida) koʻrinmoq yoki qaramoq; ◆ ~ молодцом yosh yigitdek (qirchillab, azamat boʻlib) koʻrinmoq; ◆ ~еть зверем yirtqichlardek qaramoq; yirtqich boʻlib koʻrinmoq; ◆ ~еть сентябрём xoʻmrayib (qovoq solib) qaramoq;
14 пов. ◆  ~и(те ) в знач. межд. разг. 1 ) bilib qoʻy(ing), esing(iz)da boʻlsin!, esing(iz)da tut(ing)!, ehtiyot [[boʻl(ing)!; ◆ ~и, не забудь купить что я просил! esingda tut, men aytgan narsani olishni unutma!; ◆ ~и, не упади! ehtiyot boʻl, yiqi lib tushma (yurma) tagʻin!; 2 ) qarang-a!, qara-ya!, obbo!; ◆ ~ите, какой храбрый! uning qahramonligini qarang-a!;
15 смотришь в знач. вводн. сл. разг. qarabsanki, qarabsizki; смотришь -и день прошёл qarabsizki, kun ham oʻtib ke tibdi;
16 смотрю, смотрим в знач. вводн. сл, разг. qara sam, qarab tursam, oʻylab qarasam; ничего вы, смотрю, не понимаете в этом oʻylab qarasam, siz bu ishda (sohada va h. k.) hech narsa tushunmaysiz (bilmaysiz); ◆ ~еть в глаза кому-чему-н. tik qaramoq, ochiq koʻz bilan qaramoq, dadil qaramoq; ◆ ~еть прямо (ili смело )в глаза смерти oʻlimdan qoʻrqma y dadil bormoq; ◆ ~еть в гроб (ili в могилу ) см. могила ; ◆ ~еть в корень см. ◆  корень; ~еть за собой oʻziga qaramoq, oʻziga oro bermoq; ◆ ~еть в кусты см. ◆  куст; ~еть (глядеть )в лес см. лес ; ◆ ~еть в рот 1 ) ogʻziga qaramoq, ogʻzini (nima deyishini) poylamoq; 2 ) ogʻziga qaramoq, birovning ovqat yeyishiga razm solmoq; ◆ ~еть на что чьими глазами birovning koʻzi bilan qaramoq, boshqaning didi bilan baholamoq; ◆ ~еть не на что koʻradigan joyi yoʻq, koʻrishga arzimaydi; ◆ ~еть на кого сверху вниз kimsa yoki narsaga yuqoridan (oʻzini katta olib, past nazar bilan) qaramoq; ◆ ~еть сквозь пальцы на что см. ◆  палец; ~еть сквозь розовые очки на кого-что см. ◆  сквозь; ~еть со своей колокольни см. колокольня; смотри в оба (глаза )! (л. м. ikkala koʻzingni ochib qara) ogoh boʻl!, ser gak boʻl!

Sinonimlari

Antonimlari

Tarjimalari