cheka
Oʻzbekcha (uz)[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)cheka I[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
che-ka
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
CHEKA 'chet', ' chetki tomon'. [Komandir] bir ch ye-k a d a n pulemyotga chaqirdi (Shuqrat). Bu soʻz asli ' poyon', ' chet' maʼnosini anglatuvchi chek otidan (OʻTIL , II, 362: chek I 1) —ä qoʻshimchasi bilan yasalgan sifat boʻ— lib, keyinchalik sifatlanmishsiz ishlatilishi nati — jasida otga koʻchgan: chek + ä = chekä. Bu soʻz oʻzbek tilida chekkä tarzida ham talaffuz qilinadi, bunda -yo qoʻshim-chasi qoʻshilganidan keyin k undopsh qatlanadi. OʻTIL — ning 362— betida bu soʻzning chekyo shakli soʻzlashuv nutqiga xos deb belgilangan, aslida chekkyo shaklini soʻzlapguv nutqiga xos deb belgilash toʻgʻriroq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
s. t. Chet, chekka. ◆ Chekaga chiq! n Komandir
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
◆ Bir chekadan pulemyotga chaqir-di. Shuhrat, „Shinelli yillar“ .
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
cheka II[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
che-ka
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
\r. "Chrezvichaynaya komissiya" (favqulodda komissiya) birikmasi qis-qartmasi (CHK)ning oʻqilishi] tar. Shoʻro davrida 1918-1922 yillarda mavjud boʻlgan "Aksilinqilob va sabotajga qarshi kurash boʻyicha Butunrossiya favqulodda komissiyasi"ning qisqargan nomi. ◆ [Muhar-rir:] Axboringiz uchun Cheka oʻsha vaqtlarda boqimsiz bolalar ustidan gʻamxoʻrlik qshshsh-ni oʻz zimmasiga olgan edi. A. Qahhor, „Sarob“ .
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ЧЕКА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.