olqindi

Vikilug‘atdan olingan

Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]

Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]

ol-qin-di

Aytilishi[tahrirlash]

Etimologiyasi[tahrirlash]

OLQINDI ’koʻp ishlatish natijasida yupqalashgan, yeyilib ketgan’. ◆ Tong qorongʻisida kir qoʻyganimcha oltita sovundan olqindi ham qolmadi. Abdulla Qahhor . Bu soʻz asli qadimgi turkiy tildagi ’tugat-’, ’yoʻq qil-’ maʼnosini anglatgan al- feʼlining (ЭСТЯ, I, 145) kuchaytirish maʼnosini ifodalovchi -q qoʻshimchasi bilan hosil qilingan alq- shakliga (Devon, III, 449; DS, 37) ’oʻzlik’ maʼnosini ifodalovchi -(ï)n qoʻshimchasini (Devon, I, 255; DS, 38) va -dï sifatdosh qoʻshimchasini (КРС, 51) qoʻshib hosil qilingan; oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga almashgan, ï unlilarining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: [(al- + q = alq-) + ïn = alqïn-] + dï = alqïndï > âlqindi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Ushbu so‘z O‘rta Turkchadagi "yiqmoq, buzmoq" ma’nolarini anglatgan (biroq hozirgi O‘zbek tilida ishlatilmayotgan) "alq=" o‘zak fe’lidan olingan.

Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]

Maʼnosi[tahrirlash]

Qayta-qayta ishlatilaverib yupqa boʻlib ketgan sovun; sovun qoldigʻi. ◆ Tong qorongʻisida kir qoʻyganimcha oltita sovundan olqindi ham qolmadi. Abdulla Qahhor, „Sarob“ ◆ Redaktor oʻrinbosari koʻk maysadek poyandozda shokolad qogʻozlari va ikkiga boʻlingan, olqindi sovundek shokoladni koʻrdi. Ne’mat Aminov, „Qahqaha“
Olqindi qayroq - yeyilib ketgan yupqa qayroq. ◆ Eshimqul eshikdan pichogʻini yupqa olqindi qayroqda qayrab kelgach, Nasimjon boshi koʻkka yetguday sevindi. Oybek, „Oltin vodiydan shabadalar“

Sinonimlari[tahrirlash]

Antonimlari[tahrirlash]

ОЛҚИНДИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari[tahrirlash]

Ruscha ru

olqindi
обмылок; ◆ olqindi qayroq источившийся, ставший тонким точильный брусок.