tikuchar

Oʻzbekcha (uz)

Tikuchar

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ti-ku-char

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Tikka koʻtariladigan va qoʻnadigan havodan ogʻir uchish apparati; unda koʻtarish kuchini bitta yoki bir nechta (koʻpincha, ikkita) eltuvchi vint vujudga keltiradi. V. turgan joyidan koʻtariladi, tikkasiga pastlab qoʻnadi, osmonda bir joyda muallaq turishi, vertikal oʻq atrofida istalgan tomonga burilishi, xohlagan yoʻnalishda toʻgʻri uchishi mumkin. V.ni ninachiga qiyosan yasashga koʻp urinishlar boʻlgan. Dastlabki urinish 15-a.ga toʻgʻri keladi. V.ning birinchi rasmi italyan olimi Leonardo da Vinchi qoʻlyozmalaridan birida topilgan. U gelikopter (yun. heliros — spiral, vint va pteron — qanot) yasash gʻoyasini bergan, lekin uni amalga oshirolmagan. Yuqoriga koʻtarila oladigan dastlabki V. (gelikopter) modelini rus olimi M. V. Lomonosov 1754 y.da yasagan. Unda dvigatel rolini prujina oʻtagan, uning ikki tomonga aylanadigan ikki vinti boʻlgan.

Tillarda

Uchadigan

• Afrikaanscha: helikopter
• Arabcha: طائرة عامودية (ṭāʾira ʿāmūdíyya)
• Armancha: ուղղաթիռ (ułłatʿiṙ)
• Ozarbayjoncha: vertolyot
• Baskcha: helikoptero
• Beloruscha: верталёт (vjertaljót)
• Bolgarcha: хеликоптер (helikópter), въртолет (vǎrtolét)
• Birmancha: ဟယ်လီကော့ပတာ (he li ko. pata)
• Xitoycha: 直升機 (zhíshēngjī)
• Chexcha: vrtulník, helikoptéra
• Farencha: tyrla
• Fincha: helikopteri
• Fransuzcha: hélicoptère
• Galisiycha: helicóptero
• Gruzincha: ვერტმფრენი (vertmp’reni)
• Olmoncha: Helikopter, Hubschrauber
• Yunoncha: ελικόπτερο (elikóptero)
• Ivritcha: מסוק (masók)
• Hindicha: हेलिकॉप्टर (helikopṭar)
• Mojarcha: helikopter
• Islandcha: þyrla, þyrilvængja
• Irlandcha: héileacaptar
• Italyancha: elicottero
• Yaponcha: ヘリコプター (herikoputā)
• Qozoqcha: тікұшақ (tikuşaq)
• Kxmercha: អេលីកុបទែរ (eeliikoptɛɛ)
• Koreyscha: 헬리콥터 (helikopteo)
• Qirgʻizcha: вертолёт (vertolyot)
• Laocha: ເອລີກົບເທີ (eː líː kóp tʰə́ː), ເຮລິຄອບແຕ (héː lī kʰɔ̑ːp tɛː)
• Lotincha: helicopterus
• Latishcha: helikopters
• Litvacha: sraigtasparnis, helikopteris
• Makedoncha: хеликоптер (helikópter)
• Malaycha: helikopter
• Maltiycha: ħelikopter
• Moʻgʻulcha: нисдэг тэрэг (nisdeg tereg)
• Forscha: بالگرد (bâlgard), هلیکوپتر (helikōpter)
• Polyakcha: śmigłowiec, helikopter
• Portugalcha: helicóptero
• Rumincha: elicopter
• Ruscha: вертолёт (vertoljót), геликоптер (gelikópter)
• Slovatscha: vrtuľník
• Slovencha: helikopter
• Ispancha: helicóptero
• Suaxilicha: helikopta
• Shvedcha: helikopter
• Tagalcha: helikopter
• Tojikcha: чархбол (čarxbol)
• Tatarcha: боралак (boralaq)
• Taycha: เฮลิคอบเตอ (helikhoptoe)
• Tok-pisincha: helikopta
• Turkcha: helikopter
• Turkmancha: wertolýot
• Ukraincha: вертоліт (vertolít), гелікоптер (helikópter)
• Urducha: بالگرد (bālgard), ہیلی کاپٹر (heli-kopṭar)
• Vyetnamcha: máy bay lên thẳng, trực thăng
• Volapyukcha: tovaskrubian