umr

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

umr

Etimologiyasi

a. j^c. — yashash, hayot; yosh, yashash muddati

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Tugʻilgandan to oʻlgungacha boʻlgan davr, yashash mudsati, shu muddat davomida-gi hayot, yashash. ◆ Uzoq umr koʻrmoq. Umrining oxiri. Semiz qoʻyningumri kalta. Maqol . n ◆ Hazratim, men mungli qizingiz sizga xudo-dan Shayx Saʼdiyning umrini tilabman! Ilo-him, yuzga kiring! P. Qodirov, „Yulduzli tun-lar“ . ◆ "..saxovatli Meʼmor hazratlarining umrlari uzoq boʻlib, doimo sihat-salomat boʻlsinlar", deb duo qilardi. Mirmuhsin, „Meʼmor“ . ◆ Shunday koʻrkam, dono, tadbirli xotinning umri ersiz oʻtib ketayotganiga baʼzilar achinsa, baʼzilar taajjubda edi. H. Shame, „Dushman“ .

2 Umuman, hayot, yashash. ◆ Insonga umr bir marta beriladi. Ichkilik — umrning egovi. Sogʻlik — umrning garovi. Birovga oʻlim ti-laguncha, oʻzingga umr tila. Maqol .

Bir umr Umr davomida, umr boʻyi. ◆ Boy-lik botqoqqa oʻxshagan narsa. Domiga bir tortsa, bir umrga gʻarq boʻlib ketishing turgan gap. F. Musajonov, „Himmat“ . ◆ Zarga-rov ham bir umr kutgan.. A. Muxtor, „Boʻ-ronlarda bordek halovat“ . Umr bersa Yashat-sa. ◆ Xudo umr bersa, yoʻling hali olis. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ . Umr boʻyi ayn. bir umr. ◆ Sun-natullo maxsum umr boʻyi savdo sohasida ishlasa ham.. ibratli hikoya va sheʼrlarni biladigan kishi edi. Shukrullo, „Javohirlar sandigʻi“ . Umr yoʻldoshi q. yoʻldosh. ◆ Ushbuni koʻrsatuvchi Marasul Huzurjonovni tegish-li umr yoʻldoshi oʻrtoq Nasibaxon Asqarova bilan tegishli daftaringizdan oʻtkazib.. A. Qahhor, „Ogʻriq tishlar“ . Umr kechirmoq 1) umr oʻtkazmoq, yashamoq. ◆ "..agar (odam) odam bola-siga oʻxshab umr kechiraman desa, unga shuncha koʻp narsa kerak boʻlar ekan!", — deb kular edi. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari; 2) ayn. umr qilmoq. ◆ Bir xotin bilan muhabbatli umr kechirmoq, menimcha, eng maʼqul ish. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . Umr koʻrmoq Hayot kechirmoq, yashamoq. ◆ Uzoq umr koʻrib, baxt-saodatli yashayotgan keksalarimiz farovon hayotimizga fayz-tarovat bagʻishlab tu-rishibdi. Gazetadan . Umr surmoq Umr oʻt-kazmoq, yashamoq (odatda, yaxshi, baxtli umrga nisbatan qoʻllanadi). ◆ Dunyoda yaxshi umr surding, or-nomusli, adolatli yashading.. T. Obidov, „Yusufjon qiziq“ . Umr qilmoq Er-xotin boʻlib yashamoq. ◆ -Tenging emas, qizim! Sening ilming katta, uniki kichik. Umr qi-lib ketolmaysizlar, — dedi onasi Husniyaga. M. Ismoiliy, „Odamiylik qissasi“ . Umri bino boʻlib q. bino. ◆ Yodgor umri bino boʻlib bahorning kirib kelishini shu qadar diqqat bilan kuzatmagan ekan. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ . Umri boqiy Doimiy hayot, yoʻq boʻlmaydigan. ◆ Insoniyat qalbini munav-var etadigan ezgulikning — sheʼriyatning umri boqiy ekan, demak, shoir umri ham boqiy. Gazetadan . U ◆ baʼzan.. Shohruxni duo qilar, yurtda tinchlik boʻlsa, umri boqiy binolar qurib yurishini oʻylardi. Mirmuhsin, „Meʼmor“ . Umri qisqa Koʻp yashamaydi, uzoqqa bor-maydi, tez barham topadi. ◆ Tuhmatning umri qisqa.

Sinonimlari

Hayot,

Antonimlari

УМР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

umr
жизнь; век; ◆ uzun umr долгая жизнь, долголетие; ◆ birovga oʻlim tilaguncha, oʻzingga umr tila посл. чем желать смерти другому, лучше пожелай себе (долгих лет) жизни; ◆ bir umr или ◆  umr boʻyi всю жизнь; ◆ buni koʻnglimdan bir umr chiqarmayman это я буду помнить всю жизнь; ◆ umr kechirmoq (или surmoq, oʻtkazmoq) проводить жизнь, жить; ◆ umr qilmoq жить совместно (о муже и жене); ◆ uning xotini atigi bir yil umr qildi его жена жила (с первым мужем) только (лишь) один год; ◆ umringiz uzoq boʻlsin! да продлится ваша жизнь! (говорится в знак благодарности); ◆ umrining oxirigacha до конца своей жизни, до самой смерти; ◆ u yarim asrlik umrini sahnada oʻtkazdi полвека из своей жизни он провёл на сцене; ◆ 

• umr savdosi см. ◆ savdo I; umr yuldoshi 1) спутник жизни, супруг, муж; 2) спутница жизни, супруга, жена.