Broun harakati

BROUN HARAKATI — muallaq zarralarning muhit molekulalari taʼsirida suyuqlik yoki gazlarda tartibsiz harakatlanishi. 1827-y. da R. Brounkashf etgan. Broun harakati tezligi muhittrasi, qovushoqligi va zarra oʻlchamlariga bogʻliq. 1905—06 y. larda A. Eynshteyn, polyak fizigi M. Smoluxovskiy va fransuz fizigi J. Perrenlarning ishlari natijasida Broun harakati atom va molekulalarning issiqlik harakati ekanligi isbotlandi. Suyuqlik yoki gazdagi har bir broun zarrasiga muhit molekulalari bir sekundda taxm. 1012-marta zarba berib turadi. Zarra oʻlchami katta boʻlsa, har tomonlama turtkilar taʼsirida u muvozanatlashadi va tinch holatda qoladi. Zarra oʻlchami kichik boʻlsa, statistik muvozanat buziladi, natijada broun zarrasi tartibsiz harakatda boʻladi.