argʻimchoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ar-gʻim-choq

Feʼl

argʻimchoq

Etimologiyasi

ARGʻIMCHOQ 'uchlari yoʻgʻon shox yoki imorat yogʻochi-dan oʻtkazilib, past uchi tutash bogʻlangan va tebranish uchun xizmat qiladigan arqon’. Argʻimchoqda mazza hilib uchdik. Bu soʻz asli qadimgi turkiy tildagi ’esh-’, ’bura-’ maʼnosini anglatgan ar— feʼliga 'takror’ maʼnosini ifodalovchi —qï qoʻshimchasining —gʻï koʻri —

41-3

nishini qoʻshib hosil qilingan shaklidan -m qoʻshimchasi bilan yasalgan otga kichraytirish maʼnosini ifodalovchi -chaq qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan; oʻzbek tilida soʻz boshlanishidagi a unlisi ä unlisiga, q undoshi ol— didagi a unlisi â unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: [(ar- + gʻï = argʻï-) + m = argʻïm] + chaq > argʻïmchaq > ärgʻimchâq. Bu soʻz asli 'ingichka arqon’ maʼnosini anglatgan, keyinchalik shun — day arqon vositasida hosil qilinadigan tebranish buyumini anglata boshlagan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Daraxtning shoxiga yoki imorat yogʻochiga ikki uchini bogʻlab osilgan arqon; hayinchak. ◆ Argʻimchoq solmoq. Argʻimchoq uchmoq.
2. Umuman, shunday uchib oʻynash uchun ishlangan moslama, qurilma. ◆ ..argʻimchoqlarni toʻla taʼmirdan chiqarib, bolalarga hadya etishdi. Gazetadan .

Antonimlari

OʻTIL

Tarjimalari

Ruscha _ru

argʻimchoq
качели; ◆ ~ uchmoq качаться на качелях.