birda

Qoraqalpoqcha (kar)

Pak qiz

Ot

birda

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bir-da

Etimologiyasi

BIRDA ’allaqaysi kuni’, ’biror kunda’. U kishi bilan b i r d a uchrashib, suhbatlarini olganman. Bu soʻz bir sonining -dä oʻrin kelishigi qoʻshimchasini olgan shakli boʻlib, shu shaklidd oʻzgarmas holda ravishga koʻchgan: bir + dä = birdä. Bu soʻzni boshqacha talqin qilish ham mumkin: dastlab bir payt birikmasi joʻna— lish kelishigida ishlatilgan, keyinchalik payt soʻzi

51

tashlanib, kelishik qoʻshimchasi bir soʻziga qoʻshiladigan boʻlgan: (bir päyt) + dä > bir [päyt] + dä > birdä.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

rvsh. Qaysiyam bir kuni, bir paytda, tunov kuni.◆  UZebixonga koʻzi tushishi bilan orqasiga qarab qichqirdi: -Buvi, hu birda kelgan ayam keldi! S. Zunnunova, Olov. ◆ Hoʻv birdagi baytingiz jonimni oʻrtadi. S. Siyoyev, Avaz.

Birda emas, birda yoki birda boʻlmasa, birda Bir kun emas, bir kun; qachondir bir kun.◆  Toʻraxonovga oʻxshash kishilar birda boʻlmasa birda, bari bir, tumshuqlaridan ilinadshshr. Sh. Rashidov, Qudratli toʻlqin.

Antonimlari

БИРДА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

OʻTIL

Ot

birda (koʻplik birdalar)