birodar

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bi-ro-dar

Etimologiyasi

BIRODAR Bu ot ПРСda [beradär] shaklida (63), ТжРСda barodar shaklida (48) keltirilgan; koʻrinadiki, bu ot oʻzbek tiliga fors tshshdan e(ye) tovushini i tovushiga almashtirib olingan deyish toʻgʻriroq. Bu ot asli 'tugʻishgan aka-uka (brat)' maʼnosini anglatib, keyinchalik barcha erkak kishiga murojaatda ham ishlatila boshlagan. Oʻzbek tiliga bu otdan birodarlash- feʼli, birodarlik oti yasalgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. - aka, uka

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Aka yoki uka; ogʻa yoki ini.◆  Boysunqur mirzo oʻz qobiliyati, oʻtkir zehni, ishbilarmonligi bilan birodarlaridan ajralib turadi. Mirmuhsin, Meʼmor.

2 Faoliyati, qarashlari, munosabatiga koʻra oʻzaro yaqin shaxe; hamdam, doʻst.◆  Tangri birodarlariga qovogʻini solib qarovchi kishilarni yoqtirmaydi. "Hadis".◆  Muribdek kishini birodar, ogʻa tutinib, Avazning yorugʻ kunlari ziyoda boʻldi. S. Siyoyev, Avaz.◆  Ming tashakkur, ming rahmat, yonimizga kirib, dehqonchilikka oʻrgatgan oʻzbek birodar-larimizga. "Oʻzbekiston qoʻriqlari".

3 Oʻrtoq, ogʻayni (murojaatda).◆  Sizqutlugʻ kunlarda yetib keldingiz, aziz birodarlar! A. Muxtor, Doʻstligimiz barq ursin.◆  Birodar, Azizxon degan polvon bolani qaydan topsam boʻladi?S. Ahmad, Ufq.◆  -Qayoqqa, birodar? — dedi shopmoʻylov taksichi, mashinaning qiya derazachasidan moʻralab. Oʻ. Hoshimov, Qalbingga quloq sol.

Birodari aziz Aziz doʻstim, ogʻaynim. ◆ Birodari aziz, siz mening bu soʻzlarimdan xafa boʻla koʻrmangiz.. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.

4 Birodar (erkaklar ismi).

Antonimlari

БИРОДАР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

• Ozarbayjoncha: dost

Ruscha _ru

birodar
1 брат;
2 братец; друг, приятель, товарищ (при обращении к кому-л. запросто); ◆ jon ~lar 1) братцы; 2) милые друзья, милые мой; ◆ yor- ~lar друзья-приятели.