choʻloq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

choʻ-loq

Etimologiyasi

CHOʻLOQ 'oyogʻi mayib', 'oyogʻi yoki qoʻli yoʻq yoki kesilgan'. Toʻgʻri, oʻzi choʻloq—ku, lekin. shamoldan tez uchadi, hayronman (Oybek). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu sifat asli cholaq tarzida talaffuz qilingan (Devon, I, 362). Bu soʻz asli yasama boʻlib, qadimgi turkiy tildagi chol— feʼlining (ДС, 152) ' kamay—', 'yoʻqol-' maʼnosidan-(a)q qoʻshim-chasi bilan yasalgan; oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga almashgan: chol— + aq = cholaq > cholâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Oyogʻi mayib; oqsoq. ◆ Choʻloq kishi. Choʻloq qush. Choʻloq boʻlsang ham, noʻnoq boʻlma. m ◆ Ibroyim choʻloqning soʻzlaridan soʻng uzunquloq mahobatlar urchigani muqar-rar. M. M . Doʻst, Lolazor. Juvonning eri

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ Choʻloq boʻlsa, devor oshib, oʻgʻirlik qilib boʻl-magandir. Oʻ. Hoshimov, „Ikki eshik orasi“ .

2 Qoʻli yoki oyogʻi yoʻq; nogiron, invalid. ◆ Qoʻli choʻloq odam.

3 s. t. Oyogʻi siniq, singan (stol, stul va shu kabilar haqida). ◆ Choʻloq stul.

Choʻloq ketmon Dastasi kalta yoki singan ketmon.

Antonimlari

ЧЎЛОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

OʻTIL

Ruscha _ru

choʻloq
1 хромой; ◆ uning bir oyogʻi ~ он хромой на одну ногу; ◆ Qoloqdan ~ yaxshi (Ойбек, «О. в. шабадалар») Хромой лучше отстающего;
2 калека, инвалид (безногий, безрукий); ◆ ~ boʻlib qolmoq 1) охрометь; 2) потерять ногу или руку;
3 разг. имеющий сломанную ножку (стол, стул); ◆ 

• ~ ketmon кетмень с короткой или сломанной рукоятью.