dabdala

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

dab-da-la

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

dabdala boʻlmoq yoki dabdalasi chiqmoq 1) parcha-parcha boʻlmoq, chilparchin boʻlmoq. ◆ Soat yerga tushib dabdala boʻldi. tt Shofyor minaga duch kelib dabdala boʻlgan mashina yaqinida jonsiz yotardi. V. Gʻofurov, „Vafodor; 2) vayron-tolqon boʻlmoq, yer bilan yakson boʻlmoq“ . ◆ Bombardimonlar na-tijasida shaharlar dabdala boʻlgan edi; 3) yirtilib, „toʻzib ketmoq“ . ◆ Nuqul qirra tosh, shagʻalli togʻlarda etik, botinkalarimiz yirtilib.. dabdala boʻlib, tagcharmining sogʻ joyi qolmadi. T. Rustamov, „Mangu jasorat“ . ◆ Bashirjon ancha dadillandi. Choʻntagidagi muqovasi titilib, dabdalasi chiqib ketgan oʻsha yondaftarchani varaqladi. N. Aminov, „Qahqaha; 4) aʼzoyi badanining butun yeri qolmay shikayet yemoq“ . ◆ Kaltak yeb dabdala boʻldi. n ◆ Men yakka, dushmanim edi bir gala; Belim, oyoqlarim boʻldi dabdala. Mirtemir, „Asarlar; 5) ishdan chiqmoq, yaroqsiz boʻlib qolmoq“ . Dehqon zoti borki, hozir qon yigʻlab yotibdi: dabda,sh boʻlib, kukuni chiqib yotgan yerlarni koʻrib, odam tu gul mol-jonivorlarga ham titroq tushyapti. A. Muxtor, Chinor; 6) buzilmoq, izdan chiqmoq. ◆ Laʼlixon ishdan chetlatildi; asablari dabdala boʻlgan Joʻra-qulov yana jangga kirdi. Mirmuhsin, „Ildiz-lar va yaprokdar; 7) rasvo boʻlmoq, siri fosh boʻlmoq“ . ◆ Dadaboyning baland boʻlib dabdabasi, Oxir chiqdi dabdabasin dabdalasi. "Mushtum" . ◆ Guvohlarning dabdalasi chiqqandan keyin Gʻulomjon dedi.. M. Ismoiliy, „Fargʻona t“ . o. Dabdala qilmoq 1) buzib ishdan chiqarmoq. Telefon simlarini da6dajia qilib tashlashgan.. B. Rahmonov, Mardlar qissasi; 2) vayron-tolqon qilmoq, yer bilan yakson qilmoq. ◆ Germaniyaning eski chegarasidagi istehkomlar ham turish berolmadi. Aviatsiya osmondan dabdala qildi. Shuhrat, „Shinelli yillar“ . ◆ Ana-mana deguncha sel hamma yoqni dabdala qildi. I. Mirzayev, „Toʻyboshilar; 3) urib qonga boʻyamoq, pachaqlamoq“ . Ha, aytganday, agar yomonlikka olsam, hozir urib, basharan-gizni dabda/ia qilar edim. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari. Siz qoʻy, demaganingizda, ogʻzi-burnini dabda/Sh qilib, alamdan chiqay degan edim. P. Tursun, Oʻqituvchi. Aft-basharasini dabda/ia qildi. S. Anorboyev, Oqsoy; 4) ru-hiy azob bermoq, ruhan charchatmoq. ◆ Kun botsa bas. Dard bilan ozor Qiz yuragin qilar dabdala. O. Hojiyeva, „Hayotga taʼzim“ .

Antonimlari

ДАБДАЛА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

◆ dabdabala:
~ boʻlmoq 1) разломаться, разрушиться; 2) изорваться в клочья, превратиться в лохмотья; истрепаться; ◆ koʻylak ~ boʻldi или ◆  koʻylakning ~si chiqdi рубашка превратилась в лохмотья, разодралась в клочья; 3) быть растерзанным, избитым, разбитым; ◆ ~ qilmoq 1) ломать, разрушать; 2) превращать в лохмотья; рвать в клочья; 3) растерзать, разбить.