firib

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

fi-rib

Etimologiyasi

FIRIB Bu ot 'alda-',- 'laqillat-' maʼnosini anglatadigan tojikcha fireftan feʼlining fireb hozirgi zamon asosiga (ТжРС, 411) teng boʻlib, oʻzbek tiliga e(ye) tovushini i tovushiga admashtirib olingan; 'qasddan aldash’, 'hiyla-nayrang' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, II, 301).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. EDDOVCHI^ ZLDDMCHILIK^ - yoʻldan ozdirish; hiyla, makr

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Kishini qasddan adashtirish, qoʻlga tushirish, al-dash; hiyla-nayrang, makr. Ishing firib, hiyla ekan soʻzlaring, Yuzing konsiz, ola ekan koʻzlaring. "Ravshan". Uning chakchayganrok koʻzlarida muallim kandaydir shaytoniy firib va nafrat sezdi-da, alamdan qaltirab, devorga suyandi. Oybek, Nur qidirib.

Firib bermoq (yoki qilmoq) Nayrang ish-latmoq, aldamoq, qoʻlga tushirmoq. Nasim, koʻzingizni loʻk kilib, firib beradi. T. Mu-rod, Qoʻshiq. Goh kimningdir pinjiga kirib, Sezdirmasdan berardi firib. A. Poʻlkan, Iz-hor. Firib yemoq Birovga aldanmok, alda-nib qoʻlga tushmoq; pand yemoq. Soddadillik

Kilib, firib yedi-yu, qahramonlik kilib, oʻzi-ni okladi. N. Safarov, Jangchi shoir. Dushman firibin yema va maddoh xushomadin chin dema. "Hikmatli soʻzlar". Shaytonga firib beradi Hiyla-nayrangda shaytonni ham yoʻlda qoldiradigan, oʻtaketgan firibgar. Baʼzi birovlarday shaytonga firib bera-digan makkor, ustomon boʻlgandan, aslida shunaka soddalik ham durust. S. Siyoyev, Er-kaklar ertagi.

Antonimlari

ФИРИБ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

OʻTIL

Ruscha _ru

firib
обман; фальшь; подвох; надувательство; ◆ firib bermoq обманывать, надувать; ◆ firib yemoq обмануться, быть обманутым; ◆ shaytonga firib beradi он и чёрта обманет; он отъявленный плут.