ichak

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

i-chak

Etimologiyasi

ICHAK ’ovqat hazm qilishga xizmat qiladigan nay-simon elastik aʼzo’. Hozirgi zamonda qoʻyning i ch a-g i ham falon pul. Bu soʻz ich otining ’qorin’, ’qorin-dagi aʼzolar’ maʼnosidan kichraytirish maʼnosini ifodalovchi -(ä)k qoʻshimchasi bilan hosil qilingan (ЭСТЯ, I, 393): ich + äk = ichäk.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 anat. Turli shakl va hajmdagi ichaklar (/(.)ning umumiy nomi. ◆ Ingichka ichak. Yoʻgʻon ichak. Achchiq ichak. Toʻgʻri ichak. m ◆ Tuproqqa qorishgan kallalar, uzilgan qoʻllar, yerda choʻzilgan olachipor ichaklarni koʻrarkan, uning koʻzlari qinidan chiqayozdi. Oybek, „Quyosh qoraymas“ .

Achchiq ichakday choʻzilmoq Juda choʻzmoq (choʻzilmoq). ◆ Gapni achchiq ichakday choʻziboʻtir-mayman. Gazetadan . ◆ Loʻlilar brigadasi aʼzolari bilan oʻtkazilgan suhbat oʻsha kuni achchiq ichakdek choʻzilib ketdi. N. Safarov, „Loʻlilar“ . Ichagi uzilmoq yoki ichagini uzmoq 1) holdan toymoq (toydirmoq). ..qiziq-qiziq latifalarni shunday koʻp biladiki, kulaverib ichaging uziladi. A. Ubaydullayev, Qonli izdan. Yonimdagi kishining turgan-bitgani latifa ekan. Kuldiraverib, icha-gimni uzayozdi. "Mushtum"; 2) juda och qolmoq. -Charchagandirsan, qoʻzichogʻim. Ichaging uzilib ketgandir. Boʻldi qila qol, — deb zorlandi ona. H. Nazir, Yonar daryo. Ichak uzdi Juda qattiq kuldiradigan. ◆ Oqshom Ab-durahim montyor yana keldi. Bu mahal doʻkon-da ustaning ichak uzdi askiyalariga ishqi-

boz.. joʻralar bor edi. Gazetadan. ◆ Avazning eski qadrdoni, asli zotini ham, yoshini ham aniqlab boʻlmaydigan Hasan qaygʻichi xon amaldori haqida ichak uzdi hangomalar ay-tardi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ .

2 s. t. Rezinka yoki brezentdan yasalgan trubka, shlang. ◆ Ikki epchil yigit bochkani salqinga olib, rezinka ichak bilan kosalarga pivo quya boshladi. S. Ahmad, „Qadrdon dala-dar“ . ◆ Ishchilar uzun rezinka ichakni u yoqdan-bu yoqqa sudrab, chankab qolgan gullarga, chang oʻtira boshlagan daraxt barglariga suv se-pishardi. P. Qodirov, „Uch ildiz“ .

Antonimlari

ИЧАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

ichak
1 кишка; кишки; // кишечный; ◆ koʻr ~ слепая кишка; ◆ ~ tutqich брыжейка; ◆ ~ kasalliklari кишечные заболевания;
2 резиновая трубка, шланг; ◆ 

• echki ~ см◆  . echkiichak; chap ~ka ham yuq boʻlmadi (букв. даже к левой кишке не прилипло) даже на один зуб не хватило; kula-kula ichagim uzildi (букв. от смеха у меня кишки оборвались) я смеялся до упаду, я смеялся до слёз, я живот надорвал от смеха.