isitma

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

i-sit-ma

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Organizmning, gavda haro-rati koʻtarilganda namoyon boʻladigan, za-rarli agentlar (kasalliklar qoʻzgʻatuvchi omillar)ga nisbatan himoya-moslashuv re-aksiyasi, uning natijasida yuzaga keluvchi harorat. ◆ Isitmani oʻlchamoq. Kasalni yashir-sang, isitmasi oshkor qiladi. Maqol . ■■ ◆ -Xayriyat, onangizning ahvoli ancha tuzuk boʻlib qoldi, isitmasi ham qaytdi, — dedi otasi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .

2 s. t. Badanda harorat bilan oʻtadigan baʼzi kasalliklarning (maye., bezgak, tif-ning) xalq orasidagi umumiy nomi. ◆ Qum-qiigʻyuq dehqonlarini qadimdan qiynab kelgan botqoqlarni.. isitma, bezgak oʻchoqlari-ni quritish uchun bir necha chaqirim uzunlik-da zovur qazish kerak. H. Gʻulom, „Mashʼal“ .

3 etn. Kishining dilini oʻziga yoki bosh-qaga moyil etish maqsadida qilingan amal. ◆ Issiq soʻzim — isitma, sovuq soʻzim — sovutma. Maqol .

4 sft Isitilgan. ◆ Isitma osh.

Antonimlari

ИСИТМА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

isitma
1 жар, высокая температура; ◆ ~si juda baland у него высокая температура; ◆ ~si chiqib ketdi перен. его бросило в жар;
2 лихорадка, горячка; ◆ dardni yashirsang, ~si oshkor qiladi посл. если и утаишь боль, лихорадка выдаст; соотв. шила в мешке не утаишь;
3 разогретый (о пище); ◆ ~ osh разогретый плов;
4 этн. привораживание; ◆ issiq soʻzim - ~, sovuq soʻzim - sovutma посл. тёплые (ласковые) слова привораживают, холодные слова отвращают.