koʻcha

Oʻzbekcha (uz)

koʻcha I

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

koʻ-cha

Etimologiyasi

\f. 4^.^ — shahar yoki qishloq ichidagi yoʻl

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Aholi yashaydigan joylarda yoʻlovchilar oʻtib turadigan, transport qat-naydigan yoʻl. ◆ Navoiy koʻchasi. Sobir Rahimov koʻchasi. yat Chinnigul koʻchaning bir tomoni-dan, ensizgina asfalt trotuardan shoshmas-dan borar edi. S. Zunnunova, „Koʻk chiroqlar“ . ◆ Toʻxta xola koʻchada uzoqdan birin-ketin ke-layotgan ikki kishining qorasini koʻrdi. I. Rahim, „Chin muhabbat“ . ◆ Yor yurgan koʻchalarni supuray sochim bilan. "Qoʻshiqlar" .

2 Umuman, yoʻl. ◆ Hali majlis, hali ham-mom qurilishi, hali koʻchaga shagʻal yotqizish deydi. "Guldasta" . ◆ Qir koʻchadan tushguncha sur-nay ovozi chiqmadi. S. Siyoyev, „Yorugʻlik“ .

3 Yashash, turish joyidan tashqari boʻlgan joy, ochiq maydon (uy, hovliga nisbatan). ◆ Uyida rohati yoʻqning koʻchada faro-gʻati yoʻq. Maqol . ◆ Oshing halol boʻlsa, koʻchada ich. Maqol . ■■ ◆ Hishning oxirgi kunlari koʻcha-da qora sovuq bilan izgʻirin yurar edi. A. Qodiriy, „Mehrobdan chayon“ . ◆ Ibn Yamin bir kuni koʻchadan horib-tolib, tajang boʻlib keldi-da.. xotini bilan aytishib qoldi. K. Yashin, „Hamza“ .

Koʻcha bolasi Umumiy taʼlim-tarbiyadan chetda qolgan bola. ◆ Oʻtir bu yoqqa! Xoʻsh, sen nima uchun koʻcha bolalariga oʻxshab axloqsiz-lik qilasan! A. Qahhor, Ayb kimda? Koʻcha eshik Koʻchaga chiqiladigan (koʻchadan kiri-ladigan) eshik. ◆ Koʻcha eshikdan kirishi bilan.. akasi tagʻin jahlini chiqara boshladi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ . Koʻchada qolgan Tashlab qoʻyilgan, keraksiz. ◆ [Muat-tar:] Bugundan qolmay koʻchingni koʻtar! Olti oydan beri kasal boqamiz. Koʻchada qolgan nonimiz yoʻq. N. Safarov, „Sharqtongi“ . Koʻcha-siga kirmoq Biror narsa qilish payiga tushmoq, daxl qilmoq, mashgʻul boʻlmoq. ◆ Ablah Tillaboyga endi ishonch qolmabdi. Cha-mamda, feʼli aynab, xiyonat koʻchasiga kir-gangaoʻxshaydi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ . Koʻcha-sidan oʻtmoq Biror ish yoki harakat bilan shugʻullanmoq; mashgʻul boʻlmoq. ◆ /Muhabbat:] Turgʻunjon aka, qoʻying, men bir umrimda savdo koʻchasidan oʻtgan boʻlmasam, meni maj-bur qilmang. N. Safarov, „Hayot maktabi“ . Oyogʻim (yoki kavushim) koʻchada qolgani yoʻq yoki oyogʻim koʻchada qolibdimi Har qanaqa joyga boravermaslikni, uncha-muncha joy-ni nazar-pisand qilmaslikni ifodalash uchun aytiladigan ibora. ◆ Davraning toʻrida edim, oyogʻim koʻchada qoptimi, deb uncha-muncha toʻyga bormasdim. A. Muxtor, „Qoraqal-poq qissasi“ . ◆ Oʻzbek oyim uncha-muncha toʻyu azalarga "Kavushim koʻchada qolgan emas", deb bormas edi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ . Xoh-lamasang (yoki istamasang) — katta koʻcha Xo>utmasang, istamasang, bilganingni qil, xohlagan yeringga ketaver; toʻrt tomo-ning qibla.

koʻcha II

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

koʻ-cha

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

shv. : koʻcha oshi ayn. goʻja.

Antonimlari

КЎЧА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

koʻcha I
1 улица; // уличный; ◆ Navoiy nomidagi ~ улица имени Навои; ◆ bogʻ ~ улица, проходящая между садами (в кишлаке или пригороде); oshing halol boʻlsa, koʻchada ich погов. если пища твоя заработана честно, хлебай хоть на улице; ◆ boshi berk ~ тупик; ◆ jin ~ закоулок; небольшой глухой переулок; ◆ pasqam ~ глухая улица; ◆ tor ~ узкая улица; переулок, проезд; ◆ ~ toʻla odam или ◆  ~ bilan bitta odam на улице полно народу; ◆ bizning ~miz serqatnov на нашей улице большое движение; ◆ ~ harakati qoidalari правила уличного движения; ◆ xohlasang - shu, xohlamasang katta ~ хочешь - пожалуйста, а не хочешь - скатертью дорога; ◆ ~ma-~ по улицам; с улицы на улицу; ◆ oyogʻim ~da qolgani yoʻq (букв. мои ноги не остались на улице) я не буду зря ходить; незачем мне туда идти; ◆ ~ bolalari уличные дети;
2 внешняя среда, улица (в противопоставлении жилью); ◆ ~ issiq снаружи, жарко, во дворе жарко; ◆ 

• ~siga kirmoq заняться (чем-л.), стать на стезю (чего-л.); ◆ ~sidan oʻtmoq знать какое-л. дело, иметь дело (с чем-л.); ◆ ~siga kirmaydigan или ◆  ~sidan oʻtmaydigan 1) неспособный (на что-л.); 2) не имеющий представления (о ком-чём-л.); men bunday ishning koʻchasiga kirgan emasman 1) я не способен на такой поступок; 2) я не имею представления об этом деле; ◆ ~ eshik 1) парадный ход; парадные двери; 2) калитка; ◆ ~ bogʻi название мелодии.
  

koʻcha II:
◆ ~ oshi обл. = goʻja.