koʻn
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]koʻn
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]KOʻN 'oshlangan teri\ 'charm'. Umurzoh ota ba~ land homatini egib, k oʻ n etigining uchini as— ta—sekin bosib bolalar tepasiga bordi (Hakim Na — zir). Qadimgi turkiy tilda dastlab 'oshlanmagan (xom) teri' maʼnosini (Devon, III, 154), keyinchalik 'oshlan-gan teri' maʼnosini anglatgan bu ot (ЭСТЯ, III, 72) asli kö:n tarzida talaffuz qilingan (ЭСТЯ, III, 73), keyin-roq ö: unlisining choʻziqlik belgisi (ДС, 314), oʻzbek tilida esa yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: kö:n > kön> kon.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]Ishlangan, pishirilgan teri; charm. ◆ Koʻn zavodi, n ◆ -Boy akamning dard-lari dehqonchilik ustida emas, boshqa joyda,— dedi eski bir etikning ostiga yangi koʻndan tag qoʻyib tikayotgan bir kishi. S. Ayniy, „Qullar“ . ◆ Umurzoq aka baland qoma-tini egib, koʻn etigining uchini asta-sekin bosib, bolalar tepasiga kirdi. H. Nazir, „Soʻnmas chaqmokdar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]КЎН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.