makon

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ma-kon

Etimologiyasi

a. مَكَان – joy, hudud; daraja; martaba

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 fls. Vaqtning muayyan lahzasida olamni tashkil etgan nuqtalarning oʻzaro joylashish tartibini aks ettiruvchi, ma-teriyaning masofa va hajm bilan belgila-nadigan asosiy obyektiv yashash shakllari-dan biri.

2 Turarjoy, yashash joyi; maskan, vatan. ◆ Birga-birga makonima boraylik, Sendayin miskinning koʻnglin olaylik. "Shirin bilan Shakar" . ◆ Umrim bino boʻldi Ozarbayjonda, Kechdi bolaligim u gul makonda. M. Shayxzoda . ◆ Ular [uch ogʻayni botirlar] tushgan toʻqayning narigi tomonida bir sherning makoni bor edi. "Ertaklar" . ◆ Otaginangning chaylasiga yur. Sen ketgandan beri makonim shu yer. H. Gʻulom, „Mashʼal“ .

3 Biror narsa toʻplangan yoki koʻp boʻlgan joy; kon. ◆ Kampirning mish-mishlariga koʻra, ajina va alvastilar makoni boʻlgan bu ovloq joy obod bir sayilgoh boʻlib qoldi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ . ◆ Bagʻring keng, yering oltin, orombaxsh, goʻzal, obod, Bagʻringni, orzuyim bor, kuylarga makon etsam. T. Tula .

Makon qilmoq (yoki etmoq, topmoq, tut-moq) Oʻziga joy, makon qilib olmoq. ◆ Sen bechora, notavon kimsa — makon qilding gul-lar yurtini. Sh. Rahmon . ◆ Turmush ostonasin hapshb oʻtdilar, Sevgi qoʻrgʻonida makon et-dilar. M. Alaviya . ◆ Makon tutsam endi qayerda, Qayon boshlar esa shbolim. E. Vohidov .

Antonimlari

МАКОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

makon
книжн.
1 филос. место; ◆ ~ va zamon место и время;
2 жильё, жилище; обиталище; местожительство; резиденция; ◆ Toʻqayning narigi tomonida bir sherning ~i bor edi («Эртаклар») На той стороне зарослей было логово льва;
3 перен. очаг, гнездо.