namozshom
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]na-moz-shom
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]NAMOZSHOM Bu ot tojikcha namoz oti bilan (k.) 'kechkurungi gʻira-shira payt' maʼnosini anglatadigan shom otidan tuzilgan nsshozi shomi izofa birikmasiga teng boʻlib (ТжРС, 257), oʻzbek tiliga -i izofasini, oxirgi -i qoʻshimchasini tashlab, qolgan kismlarni qoʻshib yozib olingan; 'shom paytida oʻqiladigan namoz’ maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 494). Oʻzbek soʻzlashuv tilida bu ot a tovushini o (â) tovushiga, z tovushini sh tovushiga almashtirib nomoshshom tarzida aytiladi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
f. j"Li jUa - shom namozi va u oʻqiladigan payt
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Kun botib, qoron-gʻilik tusha boshlagan payt, qosh qoraya boshlagan vaqt; oqshom. ◆ [Tillaboy] Oldiga qoʻyilgan ovqatlarni xoʻp yeb olgandan keyin, xuftonni namozshomdayoq chala-chulpa oʻqib olib, darrov uxlab qolar edi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .
2 Kun botgandan bir oz keyin oʻqi-ladigan namoz, besh vaqt namozning toʻr-tinchisi. ◆ Soʻzni kelgan yerida toʻxtatib, Hojibobo imom boʻlgan holda, namozshom oʻqishga qoʻzgʻaldilar. Gʻ. Gʻulom, „Shum bola“ .
- Dili (yoki koʻngli) namozshom boʻlmoq Dili qorongʻi boʻlmoq, qattiq xafa boʻlmoq, ranjimoq. ◆ -Xunuk voqeadan dilim namozshom boʻlib, xayol surib kelayotgan edim, Oʻrinboyning soʻzlariga uncha eʼtibor ber-mabman, — dedi Kamol. H. Nazir, „Koʻkterak shabadasi“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]НАМОЗШОМ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]OʻTIL
Hol
[tahrirlash]namozshom