oʻrgimchak

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

oʻr-gim-chak

Etimologiyasi

OʻRGIMCHAK ’toʻr toʻqib, pashsha kabi mayda joni — vorlarni tutib yeydigan boʻgʻin oyoqli hasharot’. Oʻ r -g i m ch a k inini supurgi bilan olib tashladim. Bu soʻz qadimgi turkiy tilda ’esh—’ maʼnosini anglatgan ö:r- feʼlining ör- shaklidan 'takror’ maʼnosini ifo — dalovchi —gü qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan shak — liga —m qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan otga kichraytirish maʼnosini ifodalovchi —chäk qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan (ЭСТЯ, I, 545); oʻzbek tilida ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan, ikkinchi boʻgʻindagi ü un — lisi i unlisiga almashgan: [(ör— + gü = örgü—) + m = ör-güm] + chäk= örgümchäk > orgimchäk. Devonda (I, 162) bu soʻz öroʻmchäk shaklida keltirilgan (—goʻ qoʻshimchasi qatnash-magan).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Oʻziga ovqat boʻladigan hasharotlarni tutish uchun toʻr(in) toʻqiydigan boʻgʻimoyoqli yirtqich hasharot. Urgimchak uyasi. ◆ Shiftda oʻrgimchak toʻriga ilinib, bir maqomda gʻingʻillab turgan pashsha Nizomiddinovning gʻashiga tegdi. S. Ahmad, „Hukm“

Antonimlari

ЎРГИМЧАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

oʻrgimchak
паук; ◆ oʻrgimchak ini (или uyasi) паутина.