qasqon
[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
qas-qon
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
QASQON 'gardish'; 'lappaklar qoʻyib manti pi-shiriladigan maxsus qozon'. Bu ot asli qadimgi turkiy tildagi ' teri', ' poʻstloq' maʼnosini anglatgan qas
otidan (ДС, 430) eski oʻzbek tilida -qa qoʻshimchasi bilan yasalgan feʼlga —n qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan, keyinchalik birinchi boʻgʻindagi a unlisi ä unlisiga, ikkinchi boʻgʻindagi a unlisi â unlisiga almashgan: (qas + qa = qasqa—) + n = qasqan > qäsqân.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
1 Gʻalvir, elak, chirmanda va sh.k. buyumlarning gardishi, chambarak. ◆ Chir-mandaning qasqoni, Bandi bormi osgani. Oʻynasang oʻynab olgin, Yoring bormi toʻsgani? M. Alaviya .
2 Manti, xonim kabilar teriladigan maxsus patnislari boʻlgan, shunday taom-lar pishiriladigan oshxona asbob-buyumi.
- Yuzta manti eltadigan qasqon. shsh ◆ Nigor oyim oshxonada mantilarni qasqonga te-rib, qozonga uyar, Raʼno boʻlsa, kichkina ukalari orasida oʻtirar edi. A. Qodiriy, „Mehrobdan chayon“ . ◆ Qasqonga dimlanib, us-tiga sariyogʻ surtilgan oshqovoq juda xush-taʼm boʻladi. K. Mahmudov, „Oʻzbek tansiq taomlari“ .
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ҚАСҚОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.