Kontent qismiga oʻtish

qatʼiy

Vikilugʻatdan olingan
(qat'iydan yoʻnaltirildi)

Qa'ti nazar

Oʻzbekcha (uz)

[tahrirlash]

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

[tahrirlash]

qatʼ-iy

Aytilishi

[tahrirlash]

Etimologiyasi

[tahrirlash]

arab. قَطْعِيّ — uzil-kesil, eng oxirgi; toʻla, toʻliq;

Maʼnoviy xususiyatlari

[tahrirlash]

Maʼnosi

[tahrirlash]

1. Uzil-kesil belgilab qoʻyilgan, oʻzgarmaydigan; mustahkam, barqaror. ◆ Qatʼiy baholar. Qatʼiy reja. Qatiy muddat. ◆ U yerda batalyon komandiri bilan birga qatʼiy jadval asosida mashgʻulot oʻtkazadilar. Shuhrat, „Shinelli yillar.“ ◆ Binokorlik ishlarini shunday yoʻlga qoʻyamizki, gʻoʻza parvarishiga sira xalal bermaydi. Faqat qatʼiy tartib oʻrnatishimiz kerak. R. Fayziy, „Choʻlga bahor keldi.“

2. Qayta koʻrish, oʻzgartirish, shart, pisanda, eʼtiroz va shu kabilarga yoʻl qoʻymaydigan; uzil-kesil. ◆ Qatʼiy javob. Qatiy fikr. Qatʼiy qaror. ◆ Qurʼoni sharif mayni makruh deb qatiy taqiqlagan. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar.“ ◆ Suv isrofgarchiligiga, sugʻorishni sifatsiz oʻtkazishga qatʼiy barham berish kerak. Gazetadan.

3. Mustahkam, shak-shubhasiz, qattiq. ◆ Qatʼiy vaʼda. Qatʼiy rioya qilmoq. Qatʼiy ishonch. ◆ Men seni gʻoliblar qoʻlida koʻrib, Ozod kelajakka qatʼiy ishondim. Uygʻun. ◆ Haydar oʻz fikrida qatʼiy turib oldi. Sh. Rashidov, „Qudratli toʻlqin.“

4. Astoydil, jiddiy, qattiq. ◆  U qatʼiy tovush bilan intizom haqida gapirdi. Oybek, „Quyosh qoraymas.“ ◆ Qutidorning bu soʻzi juda ham qatʼiy edi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar.“ ◆ ..suvsiz yotgan yer borki, hammasini oʻzlashtirishga qatʼiy bel bogʻlaganmiz. "Oʻzbekiston qoʻriqlari". ◆ Xoʻjayev rais kabinetidan rangi oʻchgan holda chiqdi. Ammo haqiqatdan koʻz yuma olmasligini qatʼiy turib aytdi. "Mushtum".

Sinonimlari

[tahrirlash]

Antonimlari

[tahrirlash]

ҚАТЪИЙ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

[tahrirlash]

qatʼiy
категорический, решительный; окончательный; твёрдый; // категорически, решительно; окончательно; твёрдо; ◆ qatʼiy baholar твёрдые цены; ◆ qatʼiy vaʼda твёрдое обещание; ◆ qatʼiy javob категорический ответ; ◆ qatʼiy talab категорическое требование; ◆ qatʼiy ishonch твёрдое убеждение, твёрдая вера; ◆ qatʼiyman etiladi категорически воспрещается; ◆ qatʼiy ravishda (или suratda) категорическим образом, категорически, окончательно, решительно.