qiron

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qi-ron

Etimologiyasi

QIRON ' koʻplab, yoppasiga oʻlish, oʻldirish'. Qor qalin yogʻib, sovuq Haddidan oshib ketdi. Don topib yeyolmasdan Qushlarga h i r o n yetdi (Uygʻun). Bu soʻz eski oʻzbek tilida qïr— feʼlining 'yoppasiga oʻldir-' maʼnosidan (ССТТН, II, 51; КРС, 493: kïr- III 3) -(a)n qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyinchalik ikkinchi boʻgʻin-dagi a unlisi â unlisiga almashgan, ï unlisining qat-tiqlik belgisi yoʻqolgan: qïr— + an = qïran > qirân.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

I 1 Koʻplab oʻldirish, qirgʻin. ◆ Yovga qiron keldi. shsh Yovga solib dahshat, qiron, Qoya kabi turdilar. O. Hakimov . ◆ Xoʻsh, kolxoz molini qiron qilgan Suvonning ishini muhokama qilishimiz mayda gap ekanmi? S. Anorboyev, „Oqsoy“ .

2 Koʻplab oʻlish, oʻlim, yoʻq boʻlish. ◆ Qor qalin yogʻib, sovuq Haddidan oshib ketdi. Don topib yeyolmasdan, Qushlarga qiron yetdi. Uygʻun .

Qiron kelmoq Qirilmoq, yoʻq boʻlmoq. ◆ Urushga qiron kelsin. Koʻplab norasidalarni ota-onalaridan bevaqt judo qildi. R. Fayziy, „El mehri“ . ◆ Shu yil oʻlat kasali yoyilib, qoʻylarga qiron keldi. "Chalpak yoqqan kun" .

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

qi-ron

Etimologiyasi

II a. ijl^ — birikish, birik-tirish; birikma; nikoh, toʻy

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

s. t. Davlat, mamlakat. ◆ [Mirzakarimboy:] Qaysi qiron qay-si qiron bilan urushdi? Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

Yetti qironda Butun olamda. ◆ -Shuni ay-ting, — dedi Vali aka, — Qorabuloqning suvi bilan yeri yetti qironda ham yoʻq. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .

Antonimlari

ҚИРОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

qiron I
резня, бойня, истребление, уничтожение; ◆ yovga qiron keldi пришёл конец врагу; враг уничтожен; враг разбит наголову.

qiron II
держава.