qolip
[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
qo-lip
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
(a. vJLa — andaza; qolip; quy-ma shakl
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
1 Tikiladigan poyabzalning ichiga qoʻyiladigan va uning katta-ki-chikligini, shaklini belgilaydigan moslama. ◆ Yogʻoch qolip. Qirqinchi qolip. Etikni qolipga tortmoq. n ◆ Uning.. katta boshi-da xuddi qolipga tortilgan mahsiday tara ng turgan chust doʻppisi ham bor edi. P. Tursun, «Oʻqituvchi» .
2 Amaliy sanʼatda: bezak naqshni qoʻyib (tortib), bosib yasash uchun ishlatiladigan maxsus shakldagi moslama; andaza.
3 maxe. Quyma detal yoki mahsulotga shakl beradigan moslama. ◆ Yeisht qolipi. So-vun qolipi. Qozon qolipi. Krlipga detal quymoq. n ◆ Ayvonda sovungarning qolipiday qotib qolgan oʻrtoq Mehmonov bu soʻzlarni eshitar ekan, qoʻlini paxsa qilib, xotiniga oʻkira ketdi. S. Abdulla, «Obroʻyim toʻkiladi» .
4 koʻchma Andaza, shablon. ◆ Bir qolipdagi gap. Bir qolipda qurilgan imoratlar. n ◆ Ochigʻini aytsam, ularni bir qolipda ish-lashdan chekinishga majbur qilishgacha borib yetdik. Gazetadan .
5 koʻchma Had, chegara, meʼyor. ◆ Sinfda bordir bir xil Erkatoy, haddan oshgan, Shoʻxligi suyuqlashib, Qolipdan oshib-tosh-gan. H. Nazir . ◆ Odam taqdirini hal qilish uchun sizning qolipdan chiqqan savolingiz torlik qiladi. A. Muxtor, «Tugʻilish» .
- Gʻisht qolip(i)dan koʻchdi q. gʻisht.
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ҚОЛИП. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari[tahrirlash]
Ot[tahrirlash]
qolip (koʻplik qoliplar)
Tillar[tahrirlash]
- Ozarbayjoncha: şablon
- Maoricha: tauira
- Moʻgʻulcha: загвар
- Ruscha: шаблон (shablon)
- Slovatscha: šablóna
- Slovencha: predloga