tanqid
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]tan-qid
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]arab. – baho berish maqsadida oʻrganish, tahlil qilish va shu asosdagi xulosa;
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1. Ish-harakat, faoliyat, asar, taʼlimot va shu kabilarning yutuqlarini qayd etish, kamchilik va nuqsonlarini belgilash va bartaraf etish maqsadidagi muhokama, tahlil. ◆ Tahlil aylab tersu oʻngingdan, Ikkimizni qiladi behol. Xoʻp doʻpposlab, tanqid soʻngida Ijodimga tilaydi kamol. E. Vohidov, „Muhabbatnoma.“
2. Biror narsaning toʻgʻri, haqqoniy ekanini ilmiy tahlil etish, tadqiq etish. ◆ Tarixiy manbalarning tanqidi. Matn tanqidi.
3. Adabiy faoliyatning badiiy, ilmiy va boshqa turdagi asarlarni, shuningdek, ularda aks ettirilgan hayotiy hodisalarni talqin va tahlil qiluvchi maxsus turi. ◆ Shaxsan men adabiy tanqid faqat adabiyot uchun emas, umuman, maʼnaviy hayot uchun zarur ekanini.. yana ham chuqurroq his etdim. U. Normatov, „Talant tarbiyasi.“ ◆ Adabiy-badiiy tanqid bilan adabiyotshunoslik fanining bir-biriga yaqin tomonlaridan tashqari anchagina farqlari va oʻzgachaliklari ham bor. "OʻTA".
4. Kamchilik, nuqson, xatolik va shu kabilarni qayd etish, qoralash, shuningdek, ularni hal etish maqsadida bildiriladigan tanbehli fikr-mulohaza, gap-soʻz. ◆ Faqat bir narsani — shu tanqidga qarshi zoʻr bir dalil topib, yengib chiqishni oʻylashar edi. P. Qodirov, „Uch ildiz.“ ◆ Tanqid boʻgʻilgan joyda hech qanday taraqqiyot boʻlishi mumkin emas. F. Musajonov, „Himmat.“ ◆ Tanqidning foydasi katta, ishimizni oʻngʻarib olamiz, men buni albatta qilaman. "Mushtum".
- Tanqid qilmoq Tanqid tarzidagi gap-soʻz aytmoq, tanqidiy fikr-mulohaza bildirmoq. ◆ U gʻoʻzalarini oʻt bosgan zveno boshliqlarining, suv bostirib yuborgan suvchilarning nomlarini yodaki aytib, tanqid qilardi. O. Yoqubov, „Er boshiga ish tushsa.“ ◆ Boʻtaboyning ishlaridagi kamchiliklarni tanqid qilganimda, maktab masalasini ham qistirib oʻtsam boʻlar edi. A.QahhorQoʻshchinor chiroqlari.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТАНҚИД. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
tanqid
критика; // критический; ◆ adabiy tanqid литературная критика; ◆ obyektiv tanqid объективная критика; ◆ oʻz-oʻzini tanqid самокритика; ◆ jurnalning tanqid boʻlimi критический отдел журнала; ◆ tanqid qilmoq, tanqid etmoq критиковать, подвергать критике; ◆ tanqid qilinmoq, tanqid etilmoq подвергаться критике; ◆ tanqidni boʻgʻmoq зажимать критику;◆ tanqid koʻzi bilan qaramoq отнестись критически (к чему-л.).