tinchimoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]tin-chi-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Barham topmoq, toʻxta-moq, bosilmoq; tinmoq (toʻpolon, shovqin-suron va shu kabilar haqida). ◆ Aʼyonlar supada, odamlar yerda oʻtirib, gʻala-gʻovur tinchigandan keyin, hokim odatdagicha tilmoch orqali xalqni ogʻohlantirdi. M. Ismoiliy, „Fargʻo-na t“ .o. ◆ Oʻsha toʻpolon tinchigandan keyin bir hafta oʻtuvdi hamki, men uy poylab qoldim. E. Raimov, „Ajab qishloq“ . ◆ Tinchimaydi cha-qaloq dodi, Xotin quvolmaydi sharpani. U. Qoʻchqorov, „Hayajonga koʻmilgan dunyo“ .
2 Urish, janjal, notinchlik barham to-pib, osoyishtalik yuzaga kelmoq, tinchlik qaror topmoq. ◆ Oʻzim mayli, uy-ichimning Tinchi ketdi, Talay gagiar boʻldi, shukur, Tinchib ketdi. T. Yoʻldosh, „Attang“ . ◆ Yurt tinchisin desangiz, quymuchlariga shartta tepib, oq fotihalarini berish kerak. "Mushtum" .
3 Tinch tortmoq, tinchi, oromi joyiga kelmoq. ◆ Xat kelganda, tinchir jon, Xat — juda aziz mehmon. \. Olimjon. ◆ Uy ichi jim-jit, bemor endi tinchigandek boʻldi. N. Fo-zilov, „Diydor“ . ◆ [Gulnor] Gohtinchib, gohqiy-nalib yotdi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
4 Biror ish, niyat va shu kabilarni amalga oshi-rib xotirjam boʻlmoq. ◆ Qiz bola ota-onaga omonat, uzatibtinchiy'. S. Zunnunova, „Yangi direktor“ . ◆ Ana shu nozik mehmon kelgach, mez-bon ham tinchib, qatorga qoʻshsh/di. "Mushtum" . ◆ -Maktabdan tinchib oldingiz, — dedi Meli polvon kulib. — Endi oʻzingizni ham bir tinchitibqoʻysak boʻlar edi.. P. Tursun, „Oʻqi-tuvchi“ .
5 Ish-harakat, intilish va shu kabilarni toʻx-tatmoq, undan toʻxtamoq. ◆ Bolam, hech boʻlmasa dam olish kuni bir tinchisangiz-chi. N. Safarov, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Birdan uloqchi-lar suv quygandek tinchib, tortish oʻrnida toʻplanib qoldilar. A. Qodiriy, „Uloqda“ . ◆ Qizimni tilga oldingiz, rais, toʻgʻri, oʻzi ham tinchimaydi, dangasalarga ham tinchlik ber-maydi. Sh. Rashidov, „Boʻrondan kuchli“ .
- Koʻngli (yoki yuragi) tinchimoq Bezovta-ligi, xavotirligi ketib, koʻngli taskin topmoq. ◆ Sherbek qoʻliga bilet tekkanidan soʻnggina bir oz koʻngli tinchidi. S. Anorboyev, „Oqsoy“ . ◆ Payt topaman. Gaplashaman. Boʻlma-sa mening yuragim tinchimaydi. P. Tursun, „Oʻkituvchi“ . Qulogʻi tinchimoq Behuda, boʻlar-boʻlmas gap-soʻz, ovozlardan qutulmoq, uni eshitmaydigan boʻlmoq. ◆ Shu odam mahalla-mizdan koʻchib ketdi-yu, qulogʻimiz tinchidi. yash Onaxon rastadan qayrilib, temirchilik mahallasidan oʻtgandan keyingina qulogʻi bir oz tinchidi. A. Muxtor, „Opa-singillar“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ТИНЧИМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
tinchimoq
успокаиваться, утихать, усмиряться, умиротворяться; bola tinchidi ребёнок успокоился; dengiz tinchib qoldi море успокоилось; koʻngli tinchidi его сердце успокоилось, он успокоился; Hech nimani oʻylamang, tinchib hordiq chiqaring (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Ни о чём не думайте, спокойно отдыхайте; tinib-tinchimagan odam беспокойный, живой, непоседливый человек.