toptamoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

top-ta-moq

Etimologiyasi

TOPTA- 'oyoq bilan bos-', 'poymol qil-'. Bizni, seni hoʻrihlayman deb urushga ketgan eringning sof muhabbatini toptashga handay koʻngling boʻldi? (Saida Zunnunova). Bu feʼl asli qadimgi turkiy tilda mavjud boʻlib, 'bosish', ' poymol qilish' maʼno — sini anglatgan tap otidan —la qoʻshimchasining -ta shakli bilan yasalgan (ЭСТЯ, III, 112); oʻzbek tilida bi — rinchi boʻgʻindagi a unlisi â unlisiga, ikkinchi boʻgʻin— dagi a unlisi ä unlisiga almashgan: tap + ta (< la) =tapta— > tâptä—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Bu so‘z Mo‘g‘ulchadan kelib chiqadi.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Oyoq bilan bosmoq, ez-moq. ◆ ..yonayotgan xasni botinkasi bilan toptab oʻchirdi. N. Safarov, „Olovli izlar“ .

2 Payhon qilmoq. ◆ Poda ekinlarni toptab oʻtibdi. m ◆ Kosiblar talangan, dehqon-larning ekinlarini koʻchmanchi qoʻshinning behisob mollari toptab tashlagan. P. Kodirov, „Yulduzli tunlar“ . ◆ Dushmanlarning qadami bilan Toptalmasin bogʻ, chaman, gul-zor. Gʻayratiy .

3 koʻchma Oyogʻosti qilmoq, poymol qil-moq, tahqirlamoq. ◆ Bosqinchilar karam mam-lakatlar xalklarining milliy huquqlari-ni toptab keldilar.. yaya Bizni, seni qoʻriq-layman, deb urushga ketgan eringning sof muhabbatini toptashga qinday koʻngling boʻldi?S. Zunnunova, „Olov“ . ◆ Mehnatkash xalk, jafokash xalk-. ogʻir kulfatlar chekar, uning insoniy erki toptalar edi. Gazetadan .

Antonimlari

ТОПТАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

toptamoq
1 топтать, растаптывать; травить; poda ekinzorning bir qismini toptab ketdi стадо потравило часть посевов;
2 перен. растаптывать, попирать; imperialistlar mustamlaka xalqlarning milliy mustaqilligini toptab kelganlar империалисты попирали национальный суверенитет колониальных народов.