yiqitmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]yi-qit-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]YIQIT- q. yiq-
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Kuch bilan qulatmoq, agʻdarmoq; agʻnatmoq, buzmoq. ◆ Shamol daraxt-larni yiqitdi. Devorni yiqitmoq. sht Chaka-lakzordan katta-kichik daraxtlarni yiqi-tib, majaqlab chiqqan tank.. Ahmadjon.. tomen kela boshadi. A. Qahhor, „Oltin yulduz“ .
2 Balandlikdan pastlikka tushirib yubormoq; qulatmoq. ◆ Tomdan yiqitib yubor-moq.
3 Kurashda gʻolib chiqmoq, ustun kelmoq; kuch bilan yerga yotqizmoq. ◆ -Yiqitgan polvon yiqilganni koʻtarib qoʻyadi, — dedi Oʻrmon-jon Qurbon otaga koʻz qisib. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .
4 koʻchma Kuch, zoʻr bilan hokimiyatdan mahrum qilmoq, chetlashtirmoq; yoʻq qilmoq. ◆ Rahmatxonning ovozi yigʻin tepasida yangrab ketdi: -Xalq podshoni yiqitdi. Pekin xalq-ning ahvoli oʻzgarmadi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .
5 koʻchma Imtihon, sinovda yomon baho qoʻymoq; imtihondan oʻtkazmay qoʻymoq. ◆ Ikki marta darsga qatnasha olmagani uchun fransuz tili oʻqituvchisi uni imtihonda yiqit-moqchi boʻldi.
yiqiq kam qoʻll. Yiqilgan, buzilgan, vayron. Maston xola bilan Tursunoy yiqiq devorlardan oʻtib, hovliga qadam bosganla-rida, qarshidagi ayvonda.. shayxning katta gavdasi koʻrindi. Uygʻun, Tursunoy.
yiqmoq kam qoʻll. Yiqitmoq, qulat-moq. Bilagi zoʻr birni yiqar, bilimi zoʻr ming-ni yiqar. Maqol. yash Oʻroq oʻtkir edi. Oʻralib-chaplashib oʻsgan qalinmaysani [ Yoʻlchi] "shar-shar" yiqib borar ekan, oʻzi ham zavqlandi. Oybek, Tanlangan asarlar. Eskini yiqamiz, yangini quramiz. Uygʻun, Navbahor.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЙИҚИТМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
yiqitmoq
1 валить, сваливать; (об)рушить; разрушать; shamol daraxtni yiqitdi ветер повалил дерево; uni kasal (или dard) yiqitdi болезнь свалила его;
2 побороть; ◆ oʻz raqibini yiqitmoq побороть своего противника;
3 свергать; ◆ reaksion hukumatni yiqitmoq свергнуть реакционное правительство;
4 перен. проваливать (на экзамене).