yiring
Qiyofa
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]yi-ring
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]YIRIŊ ’toʻqimalarning yalligʻlanib buzilishidan hosil boʻladigan yomon hidli modda’, ’fasod’. Yara y i -r i n g bogʻlab holgan edi. Bu ot qadimgi turkiy tilda ’buzilib, tabiiy sifatini yoʻqot-’ maʼnosini angla — tuvchi iri- feʼlining yiri- shaklidan -ŋ qoʻshimchasi bilan yasalgan: yiri- + ŋ = yiriŋ (ПДП, 388: yiriŋlik 'gnoynïy’; DS, 263). Devonda bu feʼlning iri- shakli — dan yasalgan iriŋ soʻzi keltirilgan (Devon, I, 154).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Toʻqimalarning yalligʻlanishi-dan hosil boʻladigan sargʻish-koʻk rangli, yomon hid tarqatadigan suyuqlik; fasod.
- Yiring boylamoq 1) gazak olib, yiring hosil qilmoq; yiringlamoq. ◆ Yara yiring boy-ladi\ 2) koʻchma avj olmoq, zoʻraymoq. ◆ \Us-monjonning\ Bolaligida qalbida boʻrtgan alam yarasi yildan-yilga yiring boylab, fasod yigʻa boshladi. S. Zunnunova, „Gulxan“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ЙИРИНГ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.