yoʻlak

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yoʻ-lak

Etimologiyasi

YOʻLAK 'tashqari hovlidan ichkari hovliga oʻti — ladigan tor yoʻl’. U eshikdan y oʻ l a k k a kirgani ham yoʻh edi, ichkaridan chahaloh bola tovushi keldi (Oydin). Bu soʻz oʻzbek tilida yol otiga kichraytirish maʼnosini ifodalovchi -(ä)k qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan: yol + äk = yoläk. Devonga yolaq soʻzi kiri — tilib, ’yurishga yaroqsiz, kichik yoʻl’ maʼnosini angla — tishi taʼkidlangan (Devon, III, 25).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Koʻchadan hovliga olib bora-digan, ikki tomoni devor boʻlgan uzun yoʻl. ◆ Qulmat otani qidirib, ichkari bilan tash-qarini qoʻshadigan kenggina yoʻlakka chiqdi-da.. eshik tirqishidan tashqariga moʻraladi. K. Yashin, „Hamza“ . ◆ Yigitali xayrlashishni ham unutib, yoʻlakdan koʻcha tomon yurdi. D. Nuriy, „Osmon ustuni“ .

2 Bino ichida xonalarga borish uchun xiz-mat qiladigan yoʻl; koridor. Tanish kosho-naning behisob shamlar zoʻrgʻa yoritgan tor va uzun yoʻlayushri kimsasiz edi. O. Yoqubov, Koʻhna dunyo. Yooyib bino yoʻlagining har yer-har yerida osigʻliq devoriy gazetalarni koʻrsatardi. J. Abdullaxonov, Oriyat.

3 ayn. yoʻlka. ◆ Oʻrtasiga atirgul, rayhon va gultojixoʻroz ekilgan hovlining oʻng tomo-nidagi yoʻlak boʻylab yurib, yuqoridagi sinch devorli pastakuyga kirishdi. "Mushtum" . ◆ Sezar — yaproq yurakka oʻxshar. Ha, shu oddiy asal-rang yaproq Tosh yoʻlakka aylanib tushar. X. Davron . ◆ Semonlangan ariqchalardan jildirab suv oqib yotibdi. Yoʻlaklar toza. S. Nurov, „Narvon“ .

Antonimlari

ЙЎЛАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Ot

yoʻlak (koʻplik yoʻlaklar)

Ruscha _ru

yoʻlak
проход (небольшой узкий переход наподобие коридора); коридор.