aldamoq

Vikilug‘atdan olingan

Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]

Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]

al-da-moq

Aytilishi[tahrirlash]

Etimologiyasi[tahrirlash]

ALDA- 'yolgʻon gapirib koʻndir-’. Aldagani bola yaxshi (Maqol). Bu feʼl qadimgi turkiy tildagi ’hiyla-nayrang’, ’yolgʻon’ kabi maʼnoni anglatgan a:l otidan (ДС, 32) -la qoʻshimchasining -da shakli bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 127); keyinroq a: unlisining choʻziqlik belgisi yoʻqolgan (Devon, I, 271; DS, 34); oʻzbek tilida a unlilari ä unlilariga almashgan: a:l + da = a:lda- > alda- > äldä-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]

Maʼnosi[tahrirlash]

  1. Yolgʻon-yashiq gaplar, vaʼdalar bilan laqillatmoq, avramoq. ◆ Xalq xalq boʻlibbirovni aldaganemas, ammo.. xalqni aldaganlarboʻlgan, ha, siz bizni aldamasangiz boʻldi, boy, biz sizni aldamaymiz. M. Ismoiliy, „Fargʻona t. o.“
  2. Yaxshi gap, vaʼda va sh.k. bilan yoʻlga solmoq, koʻndirmoq. ◆ Kuyovning qayerda ekanini hech kim bilmaydi. Kelin uyga qamalib olgan — na yolvorganga koʻnadi, na aldaganga. A. Qahhor, „Toʻy“ .
Yoʻldan urmoq, yoʻldan ozdirmoq. [Xonzoda Jamilaga:\ Ey tentak.. Yuzingni birov koʻrgan bilan yeyilib qoladimi?.. Shunday qilib akamni aldaysan-da! Hamza, Boy ila xizmatchi.
Yolgʻon gapirmoq, yolgʻonchilik qilmoq. -Rafiq, nayni kim chaldi? -Yoʻlchi akam. -A! Rostdanmi! Aldama! Oybek, Tanlangan asarlar.
Notoʻgʻri tasavvur tugʻdirmoq, chalgʻitmoq. [Musa:[ -Sen birovni ham aldama, oʻzingni ham aldama: mana bu yerda darding bor, — dedi-da.. uning koʻkragiga asta urdi.— Mana bu yerda. P. Tursun, Oʻqituvchi.

Sinonimlari[tahrirlash]

Antonimlari[tahrirlash]

Feʼl[tahrirlash]

aldamoq

Tillar[tahrirlash]

Ruscha ru

aldamoq
обманывать, вводить в обман, в заблуждение; uni aldab boʻlmaydi его не проведёшь; havo bizni aldadi погода нас обманула; aldagani bola yaxshi погов. ребёнка обмануть легче всего; aldab-suldab всякими обманами, посулами, уговорами.