betkay
[tahrirlash]
Pak qiz
Ot[tahrirlash]
betkay
[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
bet-kay
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
BETKAY ’quyosh nuri tushib turadigan’, ’kungay’. Bu xonaning derazalari kunga b ye t k a y boʻlgani uchun yozda isib ketadi. Bu sifat ’yuz’ maʼnosini anglatuvchi bet soʻzining 'sirt', 'yuza tomon' maʼnosidan -käy qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, II, 122; OʻXSHL, 51): bet + käy = betkäy.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
- Tog‘ning janubiy qismi: ◆ Togʻlarning kun tushmas – shimol tomoni terskay, kun boʻyi kun tushar – janub tomoni betkay deyiladi. Bizda esa togʻoldi, togʻ orqasi deb yozib kelinmoqda. maʼlumot.ru, „Til – oʻzagimizning, oʻzligimizning, oʻziga bekligimizning bosh belgisi“
- Narsaning kuzatuvchiga yoki biror narsaga qaragan old qismi, sirt tomoni.◆ Kun\ga\ betkay joyda boʻlgani, adir shabadasiga koʻndalang turgani uchun bu yer doimo qaqrab yotadi. I. Rahim, Hayot bu-loqlari.◆ Oʻtov tikilgan kenglik quyoshga betkay boʻlgani uchunmi, oʻt-oʻlanlar yaxshi unib, yer betini qoʼshgan. X. Toʻxtaboyev, Yillar va yoʻllar.◆ Shamol tekkan giyohlarning astari kumush rangga kirar, shamol tegmagan betkayi tiniq yashil tusda qimirlamay turardi. S. Ahmad, Jimjitlik.
- shv. ayn. bet: ◆ Kucha betkayida boʻladigan har kungi ochiq olashovur bozorlar yoʻq. F. Gʻulom.◆ Hovli betkayiga qator-qator stol-lar, kursshshr qoʻyilgan. "Sharq yulduzi".
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
БЕТКАЙ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari[tahrirlash]
Ot[tahrirlash]
betkay (koʻplik betkaylar)
OʻTIL