boʻrsiq
[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
boʻr-siq
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
BOʻRSIQ 'suvsarlar oilasiga mansub yirtqich hayvon’. Boʻrsiqday semirib ketibdi. Bu ot qadimgi turkiy tildagi ’shish-\ ’semir-’ maʼnosini anglatgan bör- feʼlining (ЭСТЯ, II, 224) ’moyil’ maʼnosini ifodalovchi -sü qoʻshimchasini olgan shakli — dan —q qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyinchalik oʻzbek ti — lida ü unlisi i unlisiga almashgan, ö unlisining yum — shoqlik belgisi yoʻqolgan: (bör- + sü = börsü-) + q = börsüq > börsiq > borsiq. DSda bu soʻz Mahmud Koshgʻariyga havola bilan borsuq, borsmaq shakllarida berilgan (113- bet), Devonda esa (III, 423) bursumaq, bursuq tarzida yozilgan. Bu soʻzni ESTYaga asoslanib izohlashni toʻgʻri deb bildik.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
- Sutemizuvchilar turkumining suvsarsimonlar oilasiga mansub yirtqich hayvon.◆ Togʻlarda odatda ayiq, boʻri, yovvoyi choʻchqa, silovsin, boʻrsiq, tulki, jayra uch-raydi. "Oʻzbekiston Respublikasi" (ensiklopediya).
- Boʻrsiqday semirmoq Haddan ziyod semirmoq.◆ Elmurod mollarning tagini koʻrar ekan, oʻzicha oʻyladi: senlar boʻrsiqday semirib yasha-yu, shuncha odam ochlikdan qirilsinmi? P. Tursun, Oʻqituvchi.
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
БЎРСИҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari[tahrirlash]
boʻrsiq