noiloj

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

no-i-loj

Etimologiyasi

NOILOJ Bu ravish tojik tilida no- inkor old koʻshimchasini (ТжРС, 208) 'davo', 'chora' maʼnosini anglatadigan arabcha iloj otiga (ARS, 532) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'boshka ilojini topolmay', 'istamagan holda' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 507).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

no.. + iloj

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

rvsh. 1 Oʻz may-liga, erkiga, xohishiga qarshi, istagi boʻl-magani holda, majburiyat orqasida, majbur boʻlib, majburan. ◆ Mahkam oftobdan koʻzini qisib, unga qaradi-da, javob oʻrniga qoʻlini yoydi v a noiloj kulumsiradi.

2 Biror iloj, chora topa olmay, chora-siz, ilojsiz. ◆ Bu orada qolgan oʻn toʻrt tomoshabin betoqat chapak chalib, parda ochilishini ma,ia6 qila boshladi. Administrator noiloj direktor kabinetiga kirib, boʻlgan voqeani aytib berdi. "Mushtum" . ◆ Dilfuza noiloj ahvolda qoldi.. Norinning qurugʻidan ozgina chimdigan boʻlib, yotib oldi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .

Antonimlari

НОИЛОЖ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

noiloj
1 нареч. невольно, поневоле, волей-неволей; ◆ sizni uchratolmagach, noiloj uyga qaytdim не встретив вас, я поневоле вернулся домой; ◆ noiloj qolmoq оказаться в безвыходном положении;
2 не в состоянии что-либо сделать, лишённый возможности что-либо сделать; ◆ borishga noilojman я не могу идти, я не в состоянии пойти (куда-л.).