parrak
Oʻzbekcha (uz)[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
par-rak
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
PARRAK b ПРСda [päre] shaklida (93), ТжРСda parra shaklida (300) keltirilgan ot 'qanot', 'kurak' maʼnolarini anglatishi aytilgan. OʻTILda keltirilgan parrak oti (1,575) tojikcha parra otiga -k qoʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'suv yoki shamol kuchi bilan aylanadigan kurakchadar' maʼnosini anglatadi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
f. kichik par, qanotcha
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
1 Suv yoki shamol kuchi bilan aylanadigan kurakli sodda mexanizm. ◆ Suv tegirmonining parragi. Shamol tegirmonining parragi. Tunuka parrak. yash Ular konga teskari yoq-dagi katta xarsang toshlar panasida shamol tegirmoni parraklari vazmin aylanib turgan qishloq tomonga tusha boshladilar. H. Gʻulom, „Zamin yulduzlari“ .
2 s. t. Har xil mashinalarning shu shakldagi qismi. Ventilyator parragi. Samolyot parragi. n Dalaning u boshida parragi charx urib, kombayn oʻrmalardi. S. Anorboyev, Oqsoy. ◆ Birpas oʻtmay verto-lyotning qudrapsh motori gurullab, usti-dagi katta parraklari aylana boshladi. N. Fozilov, „Diydor“ .
3 koʻchma Yupqa qilib toʻgʻralgan, kesil-gan, boʻlaklarga boʻlingan biror narsa. ◆ Bir boʻlak goʻsht oʻn parrakka boʻlindi. n Ota-murod nima uchundir dastlabki toʻrt par-rakni jonliroq-jonliroq qshshb kesdi. M. Mansurov, Yombi.
4 s.t. koʻchma Telefonning raqamlar te-rilganda aylanuvchi chambaragi. Qushlarga quriladigan in shaklidagi yogʻoch uychani bir oʻzi toʻldirib oʻtirgan biqqi qorovul Ala-mazonni chetroqqa turgʻizib qoʻyib, telefon parragini gʻildiratishga tushdi. A. Obid-jon, Akang qaragʻay Gulmat.
- Burun parragi Burun kataklarining ikki chetidagi muskul. ◆ Nafas olishda qiyna-layotgan boʻlsa kerak, burun parraklari uchib turardi. Shuxrat, „Shinelli yillar“ .
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ПАРРАК. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.