shipshimoq
Oʻzbekcha (uz)[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
ship-shi-moq
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
SHIPSHI- 'past ovoz bilan ayt-\ .. narigi xo— nada [onamning] Soʻnagulga shipshiganini eshitib holaman (Asqad Muxtor). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu feʼl asli shuwsha— tarzida talaffuz qilingan (Devon, II, 389: shuwshatti— 'shipshitti'); keyinchalik oʻzbek tilida w undoshi p undoshiga, u, a unlilari i unlilariga al— mashgan: shuwsha— > shupsha— > shipshi-. Bu feʼl asli qadimgi turkiy tildagi past tovushga taqlidni bildi — ruvchi shuw soʻzidan -sha qoʻshimchasi bilan yasalgan: shuw + sha = pguwsha—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
1 Past ovoz bilan biror narsa demoq; pichirlamoq. ◆ -Bas! — shipshidi Tohir juvozkash yigitga. P. Qo-dirov, „Yulduzli tunlar“ . ◆ -Xoʻp, boʻlmasa, -dedi chol va toʻsatdan unga engashib, xuddi boshqalar eshitib qolishidan qoʻrqqanday, shipshidi. O. Yoqubov, „Larza“ . -Oʻyga tolib qolganimda, narigi xonada'onamning
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
◆ Soʻna-gulga shipshiganini eshitib qolaman.. — dedi Ahmadjon. A. Muxtor, „Davr mening taqdi-rimda“ .
2 Hech kimga eshittirmay, bildirmay aytmoq, bildirib qoʻymoq. ◆ Valasapit [velosiped] miting kelgan ekan, bir ogʻiz shipshib qoʻymaysanmi qulogʻimga. A. Koʻchimov, „Halqa“ . ◆ Vohidovga shipshib qoʻyishni men boʻynimga olaman. S. Zunnunova, „Yangi direktor“ .
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ШИПШИМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.