tangʻimoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

tan-gʻi-moq

Etimologiyasi

TANGʻI— 'siqib bogʻla—'. Umar shoyi hiyih bilan peshanasini t a n gʻ i b, karavotga yotdi (Ibrohim Rahim). Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi 'siqib oʻra—' maʼnosini anglatgan taq— feʼlidan (ДС, 532; ЭСТЯ, III, 146) kuchaytirish maʼnosini ifodalovchi —ï qoʻshimchasi bilan hosil qilingan; keyinchalik ŋ undoshi ngʻ un — doshlariga, a unlisi ä unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: taq— + ï = taŋï- > tangʻï— > tängʻi—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
1 Mahkam siqib, oʻrab, aylantirib bogʻlamoq. ◆ Belni tangʻimoq. Yarani tangʻib bogʻlamoq. nsh ◆ Umar shoyi qi-yiq bilan peshonasini tangʻib, karavotga yotdi. I. Rahim, „Ixlos“ . [Tamara

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ Bir oz oʻziga kelgach, sochlarini boshiga tangʻidi-da, Gʻofirni divanga taklif qildi. Q. Maq-sumov, „Kutilmagan baxt“ . ◆ Yugurganicha ichkari uyga kirmoqchi edi, oq fartuyuxi, boshiga oq roʻmolcha tangʻigan yoshgina xotin chiqib, uni toʻxtatdi. Oydin, „Chaqaloqqa chakmoncha“ . ◆ Bu yerlarda serviqor togʻlar beliga tangʻilgan kumush kamardek temir yoʻl paydo boʻldi. Gazetadan .

2 Yechilmaydigan qilib, mahkam bogʻla-moq; chandimoq. ◆ Otni ustunga tangʻib qoʻy-moq. yat Shu pastqam uyiga arqon bilan tan-gʻib qoʻyganga oʻxshaydilar-a. Sh. Rashidov, „Boʻ-rondan kuchli“ . ◆ Janish bu bu gal epchillik bilan haligi qoziqdan lattani oldi-da, uning oyoq-qoʻlini tangʻib bogʻladi.. H. Shame, „Dushman“ . ◆ Bola botinkasi ustidan bogʻlangan lattani qattiqroq tangʻidi. R. Fayziy, „Sen yetim emassan“ .

Antonimlari

ТАНҒИМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

tangʻimoq
1 туго привязывать; otni daraxtga tangʻib qoʻymoq коротко привязать лошадь к дереву;
2 туго обвязывать, перевязывать; бинтовать; ◆ peshanani shohi roʻmol bilan tangʻimoq туго повязать голову шёлковым платком; yarani tangʻib bogʻlamoq туго перевязать рану; забинтовать рану.