uvun-toʻda

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

u-vun—toʻ-da

Etimologiyasi

UVUN-TOʻDA ’kiyim-kechak, roʻzgʻor buyumlari toʻp-lami’. U v u n — t oʻ d a l a r n i n g orasida .. tong ottirdim (Gʻafur Gʻulom). Bu juft otning birinchi qismi hozirgi oʻzbek tilida mustaqil ishlatilmaydi; asli qadimgi turkiy tildagi ’toʻdala-’ maʼnosini ang— latgan üg- feʼlidan —(ü)n qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 621); oʻzbek tilida g undoshi v undoshiga al — mashgan, ü unlilarining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: üg- + ün = ügün > üvün > uvun.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Eski, chirik, yirtiq narsalar; eski-tuskilar. Uvun-toʻdalarning orasida, xonaqoning bir burchagida tong ottirdim. Gʻ. Gʻulom, Shum bola.

2 Betartib, pala-partish; yigʻishti-rilmagan. ◆ Uvun-toʻda hovli. shya Uyning eshi-gi lang ochiq edi. Narsalar uvun-toʻda boʻlib yotibdi. Sh. Gʻulomov, „Yorqin ufqlar“ .

Antonimlari

УВУН-ТЎДА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

uvun-toʻda
1 тряпьё, рвань, барахло, скарб;
2 перен. полный беспорядок; ◆ uy ichi uvun-toʻda в комнате беспорядок; в комнате полнейший хаос; ◆ hovlida gʻishtlar uvun-toʻda boʻlib yotibdi во дворе в беспорядке лежат кучи кирпича; ◆ uvun-toʻda boʻlib oʻltirganimizda toʻsatdan mehmonlar kelib qolishdi когда у нас (дома) был полнейший беспорядок, неожиданно пришли гости.