zigʻircha

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

zi-gʻir-cha

Etimologiyasi

ZIGʻIRCHA ’juda kichik’, 'zigʻirday’. [Joʻraposhsha-ning] rangida z i gʻ i r ch a hon yoʻh, op—oharib ke— tibdi (Mirzakalon Ismoiliy). Bu soʻz eski oʻzbek ti — lida ’poyasidan tola, urugʻidan yogʻ olinadigan bir yillik oʻsimlik’ maʼnosini anglatuvchi zïgʻïr otining (КРС, 293) ’shu oʻsimlikning doni’ maʼnosidan oʻxshatish-chama maʼnosini ifodalovchi -cha qoʻshimchasi bilan hosil qilingan, keyinchalik a unlisi ä unlisiga almashgan, ï unlilarining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: zïgʻïr + cha = zïgʻïrcha > zigʻirchä. Asli ’zigʻir donicha’ maʼnosini anglatgan bu soʻz maʼno taraqqiyoti natijasida ’juda kichik’ maʼnosini anglata boshlagan. Soʻzlashuv nutqida bu soʻz zingʻirchä tarzida ham talaffuz qilinadi.

<a name="bookmark11"></a>i
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
ayn. zigʻirday. ◆ Birorta odam zigʻircha kamchiligimiz haqida ogʻiz ochsa, to-mogʻidan gʻippa boʻgʻamiz. F. Musajonov, „Himmat“ . ◆ Birovga zigʻircha ozor bergan inson emasman. Yu. Shomansur, „Qora marvarid“ . Joʻraposhshaning

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ Rangida zigʻircha qon yoʻq, op-oqaribketibdi. M. Ismoiliy, „Fargʻo-na t“ . o. ◆ Sizda vafo degan narsadan zigʻircha bormi? — dedi Nishonboy Chinnixonga. P. Qodirov, „Yurakdagi quyosh“ .

Antonimlari

ЗИҒИРЧА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

zigʻircha
= zigʻirday (см. zigir 2).