раз-

Ruscha (ru)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

раз-

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

раз- I, разо-, разь-, рас- fel yasovchi old qoʻshimcha boʻlib, quyidagi manolarni bildiradi: 1) boʻlaklarga boʻlish, qismlarga ajratish, taqsimlash kabi manolarni bildiradi, mas.: разорватъ, раскрошитъ, разложитъ, раскидатъ, раздатъ, разлитъ; 2) harakatning kuchayishini bildiradi, mas.; разобидетъ, расхвалитъ; 3) -ся yuklamasi bilan ishlatilganda - uzoq va intensiv harakatning boshlanishini bildiradi, mas.: раскричаться, расплясаться; 4) -ся yuklamasi bilan ishlatilganda - koʻplarning har tomonga yoʻnalishini bildiradi, mas.: разьехаться, разбежаться; 5) -ся yuklamasi bilan ishlatilganda - harakatning yuqori darajaga koʻtarilishini bildiradi, mas.: разбаливаться; разалеться; 6) harakatning, holatning toʻxtatilishini bildiradi, mas.: разлюбитъ, раздуматъ; 7) harakatning aksini bildiradi, mas.: разбинтоватъ, разминироватъ, размагнитить.

раз- II (рас-) sifat va ot yasovchi old qoʻshimcha boʻlib, belgi yo xossaning eng yuqori darajasini bildiradi (juda, gʻoyat, nihoyat soʻzlari kabi), mas.: развесёлый, разудалый, распрекрасный, раскрасавица.