debocha

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

de-bo-cha

Etimologiyasi

DEBOCHA Bu ot tojik tilida 'nozik va nafis naqshlar solib toʻqiladigan ipak mato' maʼnosini anglatadigan dibo otining (ТжРС, 128) debo tadaffuz shakliga (OʻKAAQL, 187) kichraytirish maʼnosini ifodadaydigan oʻzbekcha -cha koʻshimchasini qoʻshib hossh! qilingan boʻlib (ТжРС, 125), asli 'kitobning rang va zarhad bilan ziynatlangan bosh sahifasi' maʼnosini va shundan oʻsib chiqqan 'asarga yoziladigan qiska nafis mujaddima' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 217).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

fors. – muqaddima, soʻzboshi; tashqi koʻrinish;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Kitobning rang va zarhal bilan naqsh berib ziynatlangan dastlabki alohida sahifasi; sarvaraq.

2. Devon, kulliyot, bayoz va shu kabilarga maxsus yozilgan kirish maqola; kirish, muqaddima; epik asarlarning kirish qismi. ◆ Ahli sheʼr balki kitobim nazmi ishq deb ochadir, Yoʻq, kitobim sevgining devoniga debochadir. E. Vohidov, „Muhabbat.“

3. koʻchma Biror narsa, hodisa, ish-harakatning boshlanishi; boshlama. ◆ Bu endigi savolning debochasi ekanini sinashta boʻlib qolgan Shahzoda darrov payqadi. Shuhrat, „Jannat qidirganlar.“ ◆ Oltiariq stansiyasi Ilhomjon uchun hayot maktabining debochasi boʻladi. Gazetadan. ◆ Choʻqqidan chopqilab tushgan shalola — Daryo debochasi — qoʻshigʻi sensan. G. Joʻrayeva, „Iqbol.“

4. Kichik hajmli musiqiy asar; musiqa asarining kirish qismi.

Antonimlari

{{OʻTIL|ДЕБОЧА}

Tarjimalari

Ruscha _ru

debocha
1 прелюдия; вступление (к произведению); предисловие;
2 заглавный лист книги, разукрашенный золотом.