adash

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

a-dash

Etimologiyasi

ADASH I 'ismi bir xil (kishilar)'. Ikkimiz a d a sh m i z. Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi 'ism' maʼnosini anglatuvchi a:t soʻzining at shaklidan -dash qushimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, I, 204), keyinchalik t undoshi d undoshining taʼsirida d undoshiga almashgan, sungra dd undoshlaridan biri talaffuz qilinmay quigan (ТРС, 15); oʻzbek tilida a unlilari ä unlilariga almashgan: at + dash = atdash > addash > adash > ädäsh.

ADASH II: ADASH BOʻL- ’oyoq kiyimining bir poyi boshqa bir oyoq kiyimining bir poyi bilan almashib qol- . Kechagi yigʻinda bir poy kalishim a d a sh boʻ-lib holibdi. Bu soʻz ädäsh- feʼlining eski oʻzbek ti — lidagi ism eshi boʻlib, mustaqil ishlatilmaydi, ädäsh bol- qoʻshma soʻzi tarkibida keladi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

I

1. Ismi boshqa biror kimsa bilan bir xil boʻlgan odam, iyemdosh. ◆ Biz ikkimiz adashmiz.
2. Shunday kishilarning bir-biriga murojaatida qoʻllanadi. ◆ -Yasha, adash! — xursand boʻlib ketdi Qudrat. H. Nazir, „Soʻnmas chaqmoqlar“ .

ADASH II 1 Adashgan, bir poyi alish (almash). ◆ Kalishim adash boʻlib qoldi. 2 rvsh. Yanglish, nooʻrin. ◆ Bu yerga adash kelib qolibman. m Xat bu yerga adash tushib qolibdi. Gazetadan .◆ 

Tarjimalari

Ruscha _ru

adash I
тёзка; ◆ biz ikkimiz ~ мы с ним тёзки.

adash II
перепутанный; ◆ kalishim ~ boʻlib qolibdi мои галоши подменены (кем-то).