aldamchi

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

al-dam-chi

Etimologiyasi

ALDAMCHI ’aldashga usta’, 'aldoqchi’. Endi bilsam, sen a l d a m ch i ekansan. Bu soʻz eski oʻzbek tilida alda- feʼlidan -m qoʻshimchasi bilan yasalgan otga (КРС, 48) sifat yasovchi -chï qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan (КРС, 48); keyinchalik a unlilari ä unlilariga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: (alda—(- m = aldam) + chï = aldamchï > äldämchi. Bu soʻz asli sifat boʻlib, ot maʼnosida ham ishlatiladi. Hozirgi oʻzbek adabiy tilida äldäm soʻzi mustaqil qoʻllanmaydi, äldäm-qäldäm soʻzi tarkibida qatnashadi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Kishini aldashga, avrashga, laqillatishga usta; aldoqchi. ◆ Bir aldamchi, oʻzing kashmir boʻlmasang, Madinadan darrov qanday kelasan?! "Yodgor ".

Firibgar, qallob. ◆ Bularning kayflari shunchalik chogʻ ediki, koʻrgan kishi., yaxshi, bor barakadan boshi osmonga yetgan aldamchi savdogarmi deb oʻylar, muqarrar shunday deb oʻylar edi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .

Vaʼdasida turmaydigan; subuti yoʻq; vaʼdasiz. -Aldamchi! -Bu aldashlar — aldash emas, siz hali qarab turing, qochqoq! A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.

Yolgʻon-yashiq gaplarni koʻp gapiruvchi; yolgʻonchi.

Chalgʻituvchi, chalgʻitadigan, aldaydigan. ◆ Koʻnglida bir lahza uchgan behuda, aldamchi xayollardan qutuldi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

Sifat

aldamchi

Ruscha _ru

aldamchi
1 обманщик, плут; жулик;
2 обманчивый.