aymoqi

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ay-mo-qi

Etimologiyasi

AYMOQI 'daraxtga oʻralib, mingashib oʻsadigan’. Hovlidagi a y m o q i tok oʻzi tirmashgan olmani axiyri quritdi. Bu sifat asli qadimgi turkiy tilda mavjud boʻlib, 'doira shaklida harakatlan-' maʼnosini anglatgan ay- feʼliga eski oʻzbek tilida 'takror' maʼnosini ifodalovchi -ma qoʻshimchasini, soʻngra sifat yasovchi -qï qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan; soʻzning boshlanishidagi a unlisi ä unlisiga, q undoshi oldidagi a unlisi â unlisiga almashgan, ï unlisining qattiqlik belgisi yoʻqolgan: (ay- + ma = ayma-) + qï = aymaqï > äymâqi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Daraxtlarga chirmashib oʻsadigan (tok haqida). ◆ Faqat baqaterak uchlaridagi aymoqi uzumlargina qoldi. S. Ahmad, „Qadrdon dalalar“ .

Tarjimalari

Ruscha _ru

aymoqi I:
◆ ~ tok, ~ uzum неприхотливый, морозоустойчивый виноград (вьющийся по дереву или по специально устроенным шпалерам и остающийся не укрытым на зиму).

aymoqi II
обл., фольк. шутник.