barbod

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bar-bod

Etimologiyasi

BARBOD: Bu sifat ТжРСda bar bod shaklida ajratib yozilib, ikki nuqga qoʻyilib, bar bod dodan iborasi tarkibida keltirilgan, bu ibora 'shamolga uchir-', 'befoyda sarfla-' maʼnosini anglatishi aytilgan (46). Oʻzbek tilida qoʻshib yoziladigan barbod asli bar old koʻmakchisi (ТжРС, 45) va 'shamol' maʼnosini anglatadigan bod II otidan (ТжРС, 74) tashkil topgan boʻlib, 'xarob', 'vayron' kabi maʼnolarni anglatadi (OʻTIL, I, 78); odatda 'behuda sarflan-¹, 'yoʻqqa chiq-' maʼnosini anglatadigan barbod boʻl-feʼli tarkibida ishlatiladi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. jLi^j — behuda, bekorga, zoye

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Xarob, vayron, buzilgan, sovurilgan. ◆ Oʻzaro talashlar, fitnayu fasod Mehnatni, savdoni, qoʻshiqni ezdi, Ekin payhon oʻldi, koʻpriklar barbod. Shayxzoda.◆  Buzuqni tuza-tish, barbodni obod Bizning xalqimizga boʻlur muyassar. Gʻ. Gʻulom.

Barbod boʻlmoq 1) yoʻqqa chiqmoq, chippak-ka chiqmoq, puchga aylanmoq, yoʻq boʻlmoq. ◆ Dushmanning toʻrt bor hujumi ham barbod boʻldi. N. Safarov, Olovli izlar.◆  Yoshshgi, nomus-iffati, umid-armonlari barbod boʻldi. K. Yashin, Hamza.◆  Uf., endi-chi, endi.. hammasi barbod boʻldi.. ha, barbod boʻldi. J. Jabborov, Sevinch yoshlari; 2) buzilmoq, pachava, rasvo boʻlmoq.◆  Toʻrabek bu topshiriqni bajara olmasa, ertaga ishimiz barbod boʻladi. A. Rah-mat.◆  Qochsa, hamma ish barbod boʻlishini, oʻzi ustidagi gumon chinga aylanishini bilardi. M. Ismoiliy, Fargʻona t.o.; 3) sovurilmoq, behuda sarf boʻlmoq.◆  Noqobil oʻgʻil tufayli uning bor topgan-tutgani tez fursatda barbod boʻldi. Gazetadan Barbod qilmoq (yoki etmoq) Xarob, vayron qilmoq; yoʻqqa, chip-pakka chiqarmoq, yoʻq qilmoq.◆  Kimdir tuzar uni, kimdir buzadi, Kimdir borini ham qiladi barbod. A. Oripov.◆  Dushmanning mudofaa istehkomlari barbod etildi. T. Rustamov, Mangu jasorat.◆  Choʻlni obod qilgan ham suv, Bogʻni barbod qilgan ham suv. Gazetadan ◆  Chorva ptnini barbod qildi. S. Anor-boyev, Oqsoy.

Antonimlari

БАРБОД. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

barbob

OʻTIL

• Turkcha: berbat

Ruscha _ru

barbod
(букв. на ветер); ◆ ~ qilmoq, ~ etmoq, ~ bermoq, ~ keltirmoq 1) пускать на ветер, пускать по ветру, расточать, тратить зря, проматывать; растрачивать; 2) губить, срывать, сводить на нет (какое-л. дело), проваливать (работу); расстраивать (напр. планы); 3) уничтожать, разрушать, разорять, пускать по миру; ◆ ~ boʻlmoq 1) расточаться, растрачиваться; быть пущенным по ветру, быть выброшенным на ветер, быть растраченным; 2) быть загубленным, подорванным, сорванным, быть расстроенным, быть сведённым на нет; 3) быть уничтоженным, разрушенным, разорённым, быть пущенным по миру.