bino

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bi-no

Etimologiyasi

arab. – qurilish; inshoot; imorat;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Kishilarning yashashi, ishlashi va boshqa ehtiyojlar uchun quriladigan inshoot, ulkan uy, imorat.◆  Teatr binosi. Turar joy binolari. Shahrimizda yangi-yangi koʻrkam binolar qad koʻtarmoqda. ◆  Binoning oʻng tomonidagi ikki xonali uyda oʻgʻli bilan kelini turadi. „Saodat“. ◆  Dangasaga mehnat yoqmas, osh yoqar, Yomon odam tik binoni qulatar. „Qoʻshiqlar“.

Bino boʻlmoq 1) qurilmoq, barpo boʻlmoq. ◆ Bu qishloqlar urushdan keyingi yillarda bino boʻlgan edi; 2) yuzaga kelmoq; yetilmoq, tugʻilmoq.◆  Bir yigit qirq yoshda bino boʻladi. Maqol. ◆  Odam oʻz tabiatini oʻzi bino qiladi. „Sharq yulduzi“. ◆ Bino boʻlding qaysi gavhar donadan, Senday oʻgʻlon bino boʻlmas enadan. „Malikai ayyor“.

Bino qilmoq Qurmoq, barpo etmoq. ◆ Uchinchi yil shifoxona qatorida yonida omborchasi bilan maxsus kooperativ magazin bino qiladi. A. Qodiriy, „ Gʻirvonlik Mallavoy.“ ◆ Kanizak bu aytilgan narsalarning hammasini hozir qilib, ikkovi shu choʻlda shahar bino qilishgan ekan. „Luqmoni Hakim“.

Bino qoʻymoq 1) ortiq darajada berilmoq, eʼtiqod qilmoq. ◆ Hech kim menday senga bino qoʻygan yoʻq. „Ravshan“. ◆ Palovni kim yomon koʻradi, lekin professor Obidiychalik unga bino qoʻyib, chiroyli oshaydigan odam kam boʻlsa kerak. Mirmuhsin, „Umid.“ 2) zeb bermoq, oro bermoq. ◆  Bino qoʻyib, oltin sochin taradi, Koʻklam qizil gul hidini sochganda. M. Alaviya. 3) oʻziga ortiq darajada ishonmoq, magʻrurlanmoq. ◆ [Xonzoda Gulbahorga:] Sen nimangga bino qoʻyasan! Hamza, „ Boy ila xizmatchi.“ ◆ Ha, chiroyingga bino qoʻydingmi, oʻzboshimcha? K. Yashin, „ Hamza.“

Umri bino boʻlib, dunyo bino boʻlib yoki dunyo bino boʻlganidan beri. Dunyoga kelganidan, tugʻilganidan beri; uzoq muddat davomida. ◆ Umrim bino boʻlib men sendan biron nima tama qilmaganman. „Sharq yulduzi“. ◆ Bunaqa chiroyli qizni umrim bino boʻlib koʻrmaganman. Oʻ. Hoshimov, „ Ikki eshik orasi.“ ◆ Umri bino boʻlib bunday dahshatli manzarani koʻrmagan. "Yoshlik.

Oʻziga bino qoʻymoq 1) oʻziga oro, zeb bermoq. ◆ Ortiq bino qoʻydim yor deb oʻzimga. Hamza. ◆ Endi moʻylabim chiqib, oyna oldida turganimni koʻrgan uydagilar: Hadeb oʻziga bino qoʻyish yaxshi emas, — deyishardi. Shukrullo, „ Saylanma.“ ◆ Qirqin qizlar sozlanib-nozlanib, oʻziga bino qoʻyib, qoʻliga xino qoʻyib, boqqa joʻnadi. „Nurali“; 2) oʻziga ishonib ketmoq, magʻrurlanmoq. ◆ Gerdayib oʻtirishi, boshini koʻtarib, shoshmasdan gapirishi [Hojibning] magʻrur va oʻziga bino qoʻygan odam ekanini koʻrsatardi. M. Osim, „ Oʻtror.“ ◆ Jonibek oʻziga bino qoʻygan bola. "Sharq yulduzi".

Sinonimlari

Bino, inshoot

Antonimlari

БИНО. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

bino

• Turkcha: bina

Ruscha _ru

bino
здание, помещение, постройка; ◆ teatr ~si здание театра; ◆ ~ qurmoq построить здание; ◆ ~ boʻlmoq 1) строиться, быть выстроенным; 2) создаваться, основываться; 3) рождаться; ◆ dunyoga ~ boʻlib (или ◆  ~ boʻlganimdan beri) разг. сроду, со дня рождения; за всю свою жизнь; ◆ ~ qilmoq 1) строить, возводить (здание); 2) создавать, основывать; ◆ sotsializm ~ qilmoq строить социализм; ◆ 

• oʻziga ~si katta он высокого мнения о себе; ◆ ~ qoʻymoq 1) лелеять, холить; 2) слепо полагаться (на кого-л.); ◆ u oʻziga ~ qoʻyadi 1) он следит за собой; 2) он высокого мнения о себе.