birikmoq
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]bi-rik-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]BIRIK- ’birlash-’, 'qoʻshil—’, ’tutash-’. Yaxshi ni-yatli kishilar b i r i k i b harakat hilsa, ishla— rimiz unglanib ketadi. Bu feʼl qadimgi turkiy tilda bir sonidan —(i)k qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ II 148, ПДП, 372; DS, 102); bir + ik = birik-
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Qoʻshilib, bir butunlik hosil qilmoq, birga qoʻshilmoq.◆ Bel bilan bilak biriksa, ish bitar. Maqol. v◆ Ju-vozxona ichidan tezak, shiptir, moy va kunjara hidlaridan birikkan allaqanday qoʻlansa hid Yoʻlchining dimogʻiga darrov urdi. Oybek, Tanlangan asarlar.
2 Bir-biriga ulanmoq, tutashmoq.◆ Detal-larning birikkan joylari. n Kosmik appa-ratlarning bir-birini qidirib topishi, yaqinlashishi, birikishi va tutashishi bort avtomatikasi yordamida bajarildi. Gazetadan.
3 Bir maslak, maqsad yoʻlida birlash-moq, uyushmoq; bir jon, bir tan boʻlmoq. ◆ Birikkan yengar. Maqol.◆ Birikkan kuch — kuch, Birikmagan kuch — puch. Maqol.◆ Koʻpchilik biriksa, togʻni qulatar. Maqol.
4 kim. Birikish reaksiyasiga kirishmoq. ◆ Vodorod bilan kislorod birikib, suv hosil qshshdi. m Chaqmoq paytida havo tarkibida azot bshshn kislorod birikib, nitrat hosil qshshdi. "Fan va turmush".
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]БИРИКМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]OʻTIL
Feʼl
[tahrirlash]birikmoq birikmoq
Ruscha ru
birikmoq
1 соединяться, объединяться, сплачиваться; birikib совместно, объединившись, сообща; сплочённо;
2 хим. соединяться, вступать в химическую реакцию соединения.