boʻgʻot
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]boʻ-gʻot
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]BOʻGʻOT 'tomning devordan tashqariga chiqib turgan
qismi . Peshindan beri yogayotgan hoʻl hor tom boʻ-
gotlarini .. ohartirdi (Hamid Gʻulom). Bu ot
eski uzbek tilida bogʻ- feʼlining ’toʻs-\ ’berkit-’
maʼnosidan -(a)t qoʻshimchasi bilan yasalgan; oʻzbek ti-
lida a unlisi â unlisiga almashgan: bogʻ- + at = bogʻat > bogʻât.
<a name="bookmark9"></a>v
VAY0A ’bemaʼni gaplarni koʻp gapir-’. Folbin Va“sa?“ (Oybek). Bu feʼl eski oʻzbek tilida
82
vay undovidan -sa qoʻshimchasi bilan yasalgan; keyincha — lik a unlilari ä unlilariga almashgan: vay + sa = vay-Sa- > väysä- (КРС, 175: vaysi- yujn. 'govorit vzdor’, 'nesti chepuxu’). Hozirgi oʻzbek tilida bu undov soʻz koʻ— pincha vây tarzida, shunga koʻra undan yasalgan feʼl ham vâysä— tarzida talaffuz qilinadi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Qamish solib yopilgan tom-ning devordan tashqariga chiqib turgan qismi.◆ Peshindan beri yogʻayotgan hoʻl qor tom boʻgʻotlarini, ariq boʻylarini oqartirdi. H. Gʻulom, Mashʼal.◆ Quyoshning issigʻi nam tuproqdan, ivigan boʻgʻotlardan hovur koʻta-radi. S. Zunnunova, Goʻdak hidi.
- Boʻgʻot tom Boʻgʻot chiqarilgan, boʻgʻoti bor tom.◆ Bolaxona boʻgʻot tomli, tishdan koʻrim-sizgina boʻlsa ham, ichi bejirim — qadimcha edi. Oybek, Tanlangan asarlar.
2 Suv yoʻlining (maye., ariq yoki ariq-chaning) boʻgʻilgan joyi.◆ Boʻgʻot solmoq. Boʻgʻot-ni ochib yubormoq. Suvdan burun, boʻgʻot sol. Maqol.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]БЎҒОТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]OʻTIL