bor-yoʻgʻi
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]bor—yoʻ-gʻi
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]BOR-YOʻGʻ(I) 'barcha narsa(si)’. Uyiga oʻgʻri tushib, bor-yoʻgini shilib ketibdi. Bâr va yoq soʻz — larini juftlab tuzilgan bu otga nutq talabiga qarab har xil shaxs egalik qoʻshimchalari qoʻshiladi: bâr-yogʻimni, bâr-yogʻiŋni kabi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Bisotida, ixtiyorida boʻlgan hamma narsa; boylik, bud-shud.◆ Qumda talanib, bor-yoʻgʻidan ajralgan kichik karvon sochilgan narsalarni yigʻib, otlarni egarlab, aravalarga qoʻshishga hozirlik koʻrdi. Mirmuhsin, Meʼmor.◆ Bechoraning bor-yoʻgʻi, pesho-nasidagi bolasi shu — bizning kelinimiz. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.
2 Daragi, borligi yoki yoʻqligi. Bor-yoʻgʻini bilmayman. Bol tilaydi tomogʻim. Maqol. hi◆ Qancha elat Boysindan ketdi. Shuncha vaqtdan beri bor-yoʻgʻi maʼlum boʻlmay yotgan.. "Yodgor".
3 Hammasi boʻlib; atigi, faqat.◆ Ha, dar-voqe, choʻpon-choʻliqlar qishlogʻi bor-yoʻgʻi oʻn ikki xonadonli qishloq. "Oʻzbekiston qoʻriq-lari".◆ Tomonlarning kelishuviga muvofiq, bor-yoʻgʻi olti partiya oʻynalishi kerak edi. "Guldasta".◆ Biz bor-yoʻgʻi uch jonmiz, uch kosa yetadi. S. Siyoyev, Yorugʻlik.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]БОР-ЙЎҒИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]bor yoʻgʻi