boshmaldoq
Oʻzbekcha (uz)[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
bosh-mal-doq
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
BOSHMALDOQ 'panjadagi birinchi yoʻgʻon barmoq’. Urushda oʻh boshmaldogʻini shartta uzib ketgan. OʻTILda taʼkidlanishicha, bu soʻz bâsh bärmâq birikmasining bir soʻzga birlashuvi bilan tuzilgan (I, 139), bâsh soʻzi ’eng oldingi’, 'birinchi’ maʼnosi bilan qatnashgan; bu qoʻshma soʻzning shakllanish jarayonida bir necha bosqichli tovush oʻzgarishi voqe boʻlgan: avval bärmâq soʻzi boshlanishidagi b undoshi m undoshiga, keyin ikkinchi boʻgʻin boshidagi m undoshi d undoshiga, soʻngra r undoshi l undoshiga almashgan: bâsh bärmâq > bâshmärdâq > bâshmäldâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
(asli bosh barmoq) Qoʻl yoki oyoq panjasidagi birinchi yoʻgʻon barmoq. ◆ Bu uzukni olib boshmaldoqqa taqibdi. "Luqmoni Hakim". Bir vaqtlar Tojibuvining boshmaldogʻiga xasmol chiqqan edi, tuzalib ketdimi? Mirmuhsin, Umid.◆ Bolalar bar-moqlarini bukib aytuvchi edshshr: boshmaldoq, qoramaldoq, tom teshaman, boʻxcha oʻgʻirlay-man, xudodan qoʻrqaman. M. Mansurov, Yombi. Boshmoldoq, qoramaldoq, o'rta terek, xoji merek, kichkina bebek". "Bozorga boraman, birga boraman, tom teshaman, bo'xcha o'g'riliyman, xudodan qo'rqaman".
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
БОШМАЛДОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari[tahrirlash]
boshmaldoq