bujmaymoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

buj-may-moq

Etimologiyasi

BUJMAY- 'burish-’, ’egilib-bukil-’. Qarilik turhi urib, yuzlari bujmayib h o l i b d i. Bu feʼl asli qadimgi turkiy tildagi ’burish-’ maʼno — sini anglatgan büz- feʼlidan (ЭСТЯ, II, 294) -(ü)m qoʻ-shimchasi bilan yasalgan otga -(ä)y qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan; keyinchalik z undoshi j portlovchi undoshiga almashgan, ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qi-linmay qoʻygan; oʻzbek tilida ü unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: (büz- + üm = büzüm) + äy = büzümäy- > büjmäy- > bujmäy-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Sovuqsan, bezgakdan yoki biror yoqimsiz narsadan tirishmoq, junjikib bukchaymoq, qunishmoq.◆  Sovuqqa chidamli Yoʻlchi ham, egni yupun boʻlganidan, oyoqlarining jonsizlanganini, gavdasining bujmayganini sezdi. Oybek, Tanlangan asarlar.◆  Mirvali, qoʻli qaltirab, shishani ochdi. Quyayotganda, dimogʻiga qoʻlansa konyak hidi urilib, basharasi bujmayibketdi. S. Ahmad, Jimjitlik.◆  Toʻrda yalpayib oʻtirgan sovchi xotinlarning yuzi, meni koʻrib, bexos limon tishlaganday bujmaydi. "Yoshlik".

2 Ajin bosib burushmoq, tirishmoq; burushib-tirishib qolmoq.◆  [YormatningJ Koʻz yoshlari hasratdan bujmaygan yuzlaridan va soqollaridan moʻl-moʻl oqaverdi. Oybek, Tanlangan asarlar.◆  Kampir.. bujmaygan qoʻllari bilan uning sochlarini silay boshladi. Gazetadan.◆  Kuyov yasharish uchun tokning zangidek bujmaygan boʻyinlarini hoʻl sochiq bilan ish-qalaydigan boʻldi. S. Ahmad, Saylanma.

3 Qovjirab, suvsizlanib burushmoq, quruqshamoq.◆  Barglar bujmayib qolibdi. shsh Doʻrdoq lablari uzum poʻstlogʻidek bujmaygan. M. Nazarov, Sirli xat.◆  Shamol qattiq esib, bujmaygan tok barglarini uning ustiga olib kelib sochdi. Sh. Xolmirzayev, Bodom qishda gulladi.◆  Qirgʻoqdagi bujmaygan, qovjiroq oʻtlar daryodan epkin soʻra-ganday.. moʻltirashardi. E. Samandarov, Daryosini yoʻqotgan qirgʻoq.

Antonimlari

БУЖМАЙМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

OʻTIL

Feʼl

bujmaymoq

Ruscha _ru

bujmaymoq
1 = junjimoq;
2 свёртываться, ссыхаться, увядать;
3 сморщиваться, покрываться морщинами, складками; мяться (о материи);
4 перен. искажаться (о лице).